سازمان ملل در سال ۱۹۸۲ شورای جهانی سالمندی را تشکیل داد و در همان سال طرحی را برای تعیین یک روز جهانی برای سالمندان ارائه داد تا اینکه در سال ۱۹۹۰ این شورا اول اکتبر را روز جهانی سالمندان تعیین کرد.
روز جهانی سالمندان یک اکتبر۲۰۲۳ برابر با ۹ مهرماه است، این روز و هفته سالمند با هدف آگاه سازی از شرایط و نیازهای سالخوردگی و تکریم افراد سالمند گرامی داشته می‌شود.
شعار بزرگداشت روز جهانی (۹ مهر ماه) و هفته ملی سالمندان ۱۴۰۲ از سوی معاونت بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی «تحقق وعده‌های اعلان جهانی حقوق سالمندان» اعلام شده است.
بازنشستگی نیز مانند دیگر دوره‌های زندگی ویژگی‌های خود را دارد؛ می‌تواند مزایا و معایبی برای فرد به همراه داشته باشد و در همین راستا نیاز به آماده شدن و مهارت یابی دارد.
این مسئله که فرد بازنشسته بتواند این دوران را برای خود تبدیل به یک فرصت کند؛ نیاز به تغییر در نوع نگرش و تصورات فرد از میزان توانایی‌هایش و داشتن برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری برای زندگی‌اش دارد.
دوران بازنشستگی از نظر بهداشت جسمی و روانی بسیار حائز اهمیت است؛ چراکه اگر فرد آمادگی لازم را برای ورود به این مرحله نداشته باشد، با چالش‌هایی مواجه خواهد شد.
با توجه به فزونی سرعت رشد جمعیت سالمندان در مقایسه با رشد جمعیت کل کشور، لزوم برنامه‌ریزی برای کنترل مسائل مربوط به این گروه از جمعیت از اهمیت بسزایی برخوردار است؛ در این راستا ضرورت پرداختن به موضوع سلامت و سالمندی نیز به عنوان اولویتی مهم بیش از پیش نمایان می‌شود. یکی از مسائلی که منجر به ارتقاء سلامتی بدن و بالا رفتن کیفیت زندگی افراد در دوران سالمندی می‌شود ورزش کردن است.
به مناسبت روز جهانی سالمندان و با هدف آگاهی از اهمیت ورزش برای این قشر از جمعیت و تاثیر فعالیت‌های ورزشی بر کیفیت زندگی سالمندان به گفت‌وگو با یک کارشناس ارشد فیزیولوژی کاربردی پرداختیم.
محدثه افراز در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه سالمندی به عنوان دوران مهمی از زندگی هر فرد نتیجه یک زندگی سالم است، اظهار کرد: ورزش قبل از دوران سالمندی از بیماری‌های مانند دیابت، فشار خون، پوکی استخوان جلوگیری می‌کند.
این کارشناس ارشد فیزیولوژی کاربردی، عنوان کرد: ورزش، فشار متابولیکی که به عضلات وارد می‌شود را به استخوان و از آن طریق به DNA های مرتبط به تراکم استخوان وارد و از این طریق باعث جلوگیری از کاهش تراکم استخوان می‌شود؛ حال اگر فردی در دوران سالمندی تصمیم به فعالیت ورزشی بگیرد باعث بهبود و کنترل شرایط بیماری‌ها می‌شود.
مدرس فدراسیون آمادگی جسمانی بیان کرد: یکی از نکات مهم فعالیت ورزشی برای سالمندان حرکت با حفظ تعادل بدن بدون کمک دیگران است که منجر به حفظ اعتماد به‌نفس و روحیه آنان و همچنین حفظ وجهه اجتماعی و خودباوری در افراد مسن می‌شود.
افراز با اشاره به اختلال خواب در سالمندان، اضافه کرد: سالمندان به دلایل متفاوتی همچون احساس درد، نیاز مکرر به سرویس بهداشتی، ساعت خواب نامنظم، اضطراب و استرس، فشار زندگی و همچنین بی‌تحرکی دچار بدخوابی می‌شوند.
این مدرس دانشگاه، یادآور شد: افراد سالمند باید از نوشیدن مواد کافئینی و همچنین مصرف غذاهای سنگین و پرادویه خودداری کنند؛ مصرف مواد غذایی پروتئینی برای حفظ عضلات به ازای هر کیلو از وزن بدن برای فرد سالمند بسیار اهمیت دارد.
وی ادامه داد: استفاده از غذاهای سبک و زود جذب مثل شیر قبل از خواب به کیفیت خواب افراد سالمند کمک زیادی می‌کند؛ اگر با مصرف شیر دچار اختلال در گوارش می‌شوند از ماست یا دوغ استفاده کنند.
افراز تاکید کرد: دلیل اینکه ورزش باعث بهبود خواب می‌شود وجود هورمون‌هایی است که بعد از ورزش در بدن تولید می‌شود؛ از جمله این هورمون‌ها می‌توان به سروتونین و ملاتونین اشاره کرد؛ افزایش سروتونین باعث خواب عمیق و بهتر می‌شود همچنین ملاتونین در شب بیشتر تولید شده و به تنظیم چرخه خواب و بیداری کمک می‌کند.
این کارشناس ارشد فیزیولوژی کاربردی تاکید کرد: ورزش با شدت کم تا متوسط استرس را کاهش داده و این موضوع یکی از دلایل بهتر خوابیدن است؛ چرا که ورزش منظم منجر به کاهش هورمون کورتیزول و در نتیجه بهبود فرآیند خواب می‌شود.
افراز جلوگیری و کنترل دیابت، کاهش فشار خون، انعطاف؛ قدرت عضلات و استقامت عضلانی برای بهبود حرکت فرد، تعادل در حرکت، افزایش استقامت قلبی، تنفسی و بهبود ظرفیت ریوی و همچنین برون‌ده قلبی، سلامت و کارایی مفاصل و همچنین بهبود و جلوگیری از کاهش تراکم استخوانی را از جمله مزایای ورزش برای سلامت سالمندان معرفی کرد.
این مدرس دانشگاه یادآور شد: از بهترین ورزش‌ها برای سالمندانی که در سطح پایینی از توانایی یا دچار بیماری‌های این دوران هستند پیاده‌روی حداقل سه روز در هفته و حدود ۳۰ دقیقه است.
وی ادامه داد: بعد از آن شنا، دویدن آهسته، دوچرخه سواری و برای تعادل هر چه بهتر پیلاتس و یوگا بادی بالانس به آن‌ها کمک می‌کند.
این کارشناس ارشد فیزیولوژی کاربردی در پایان تاکید کرد: برای سالمندانی که از قبل از این دوران ورزش را آغاز کرده‌اند ورزش‌های قدرتی با وزنه‌های سبک و یا کش‌های مقاومتی انجام دهند تا مانع از کاهش توده عضلانی شود.
نظر شما