دکتر مسعود فیروزی در کارگاه بازآموزی ویژه تسهیلگران مجری طرح مانا که در اداره کل بهزیستی خراسان رضوی برگزار شد، گفت:حدیثی از امام علی(ع) نقل شده است که می‌فرمایند "العلم فی الصغر کالنقش فی الحجر" یعنی آموزش، تعلیم و تعلمی که در سنین پایین به افراد داده بشود مثل حکاکی و حجاری است که روی یک سنگ انجام می‌گیرد و به یادگار برای مدت طولانی باقی میماند و تاثیر مفید یا مخرب آن در طول زندگی با فرد همراه خواهد بود. اگر این آموزش‌ها مفید و موثر باشند در سایر مراحل زندگی او را به عنوان یک انسان پخته، مجرب و آگاه با مهارت‌های لازم و کافی همراهی می‌کنند و اگر خواسته یا ناخواسته آموزش و تعلیم اشتباهی به آنها ارائه شود، تاثیر منفی آن در تمام عمر با فرد خواهد بود و از بسیاری موفقیت‌ها در مراحل زندگی جلوگیری می‌کند.
وی با اشاره به اینکه این حدیث بیان مـی‌دارد که مهمتـرین مرحلـۀ تعلـیم و تربیـت، دوران کـودکی و نوجوانی است، گفت: شخصیت کودک و نوجوان و هنجارهای اخلاقی او از طریق ذهن شـهودی و بـه صـورت غیر آگاهانه صورت می‌گیرد و با رشد قـوای اندیشـۀ فرد، شخصـیت خـویش را بـر اساس اطلاعات دریافتی از محـیط اطـراف مسـتحکم می‌کنـد و قضـاوت‌هـا، علایـق، انگیزه و عمل را بر مبنای شخصیت به وجود آمده شکل می‌دهـد و اسـتعدادهای مـادی و معنوی خویش را در مسیر همین شخصیت شکوفا کـرده و بـه کسـب علـم و مهـارت می‌پردازد. بنابراین کودکی و نوجوانی دوره‌هایی است که شخصیت فرد در آن شکل میگیـرد و به تدریج در دوره‌های بعدی زندگی استحکام یافته و ثبات می‌یابد همانند نقش بـر روی سـنگ نگاشـته می‌شـود و از ثبـات همیشـگی برخوردار است.
مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی افزود: به طور مثال نقوشی که بر سنگ‌های تخت جمشید حکاکی شده بیانگر هویت، تاریخ و تمدن یک ملت است و هنوز هم با مشاهده این نقوش، از تماشای این‌همه عظمت و زیبایی متحیر می‌شویم. فرض کنید فردی تعمدا آسیبی بر سنگ‌های تخت جمشید وارد کند و مثلا یادگاری بنویسید. این نقش مخرب در کنار آن نقوش زیبا و سالم همچنان پایدار میماند، ترمیم آن اگر غیرممکن نباشد، بسیار دشوار خواهد بود و از تماشای آن احساس آزردگی و ناراحتی برای بیننده حاصل می‌شود. همین مثال را می‌توان در خصوص افکار و ذهنیت نوجوانان که تمام سطوح زندگی آنها را تحت تاثیر قرار می‌دهد نیز به کار برد.
وی خاطرنشان کرد: امروزه نوجوانان به دلیل دسترسی راحت و آسان به فضاهای چندرسانه‌ای و مجازی، دسترسی به گوشی‌های هوشمند و از بین رفتن مرزها در فضاهای ارتباطی که در تمام جهان برای تمامی گروه‌ها با اهداف مختلفی استفاده می‌شود در معرض مسائل نوظهور بسیاری قرار گرفته‌اند.آنها با یک جستجو ساده به اقیانوس وسیعی از اطلاعات دسترسی پیدا می‌کنند که صحت و سقم این اطلاعات مشخص نیست و عمق آن به اندازه یک بند انگشت است. دسترسی به حجم وسیعی از اطلاعات که بسیار سطحی می‌باشند، موجب ایجاد خطاهای شناختی و فریب دادن اذهان نوجوانان می‌شود.
فیروزی افزود: یک فردی که دارای دانش تخصصی است با مشاهده هر اطلاعاتی سریعا متوجه درجه اعتبار و ارزش آن اطلاعات می‌شود؛ اینکه اطلاعات قابل اعتنا است و قابلیت تعمیم داردیا خیر اما زمانیکه فرد هیچ تخصص و آگاهی نداشته باشد و با یکسری اطلاعات گسترده و متنوع مواجه شود دیگر نمی‌تواند برداشت صحیحی داشته باشد، قطعا دچار خطاهای شناختی، تزلزل، بلاتکلیفی، برداشت‌ها و تفکرات ناصحیح می‌شود و این موضوع آنها را در مواجهه با مسائل و مشکلات آسیب‌پذیر نموده و در معرض انواع اختلالات روانی، اجتماعی و رفتاری قرار می‌دهد.
وی خاطرنشان کرد: نوجوان با دسترسی به این اطلاعات وسیع و درعین حال سطحی، اطلاعات خود را تحلیل می‌کند و با چالش‌های جدی مواجه می‌شود. قطعا یکی از اهداف اجرای برنامه مشارکت اجتماعی نوجوانان ایران درجهت ارتقای سلامت اجتماعی، عمق بخشیدن به اطلاعات نوجوانان در حوزه‌های مختلف است. اینکه کمک کنیم اطلاعات را با روش صحیح تحلیل کنند و در مسیر تحلیل‌های اشتباه گرفتار نشوند. توسعه مهارت‌های اجتماعی نوجوانان تأثیرات مثبت بسیاری در زندگی آنها دارد و موجب بهبود هیجانی، رشد شخصیتی، غلبه نوجوانان بر دشواری‌های زندگی و تعامل اجتماعی مناسب با محیط پیرامون و در ارتباط با دیگران می‌شود.
مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی ادامه داد: یکی از راه‌های پیشگیری از بروز مشکلات روانی و رفتاری ارتقای ظرفیت روان‌شناختی نوجوانان است که در این طرح نیز به آن توجه ویژه‌ای می‌شود . نقص مهارت‌های مقابله‌ای سازگارانه یا تأخیر در انتخاب مناسب‌ترین راه حل به آسیب‌های جبران ناپذیری منجر می‌گردد.
نظر شما