به گزارش روابط عمومی امور بین‌الملل، عملکرد سازمان بهزیستی کشور همواره به‌عنوان یک نهاد حمایتی مورد توجه جامعه است و یکی از مهم‌ترین وظایفی که از بهزیستی در ذهن مردم جای گرفته، نگهداری و پرورش کودکان بدسرپرست و بی‌سرپرست است. در این راستا با محوریت تبیین و بررسی ماهیت توانمندسازی قبل و بعد از ۱۸ سالگی این فرزندان با چند نفر از مسئولان مراکز خانه کودکان و نوجوانان در کشور به گفتگو نشستیم.
خانه‌های کودکان و نوجوانان بر پایه آموزش مهارت زندگی می‌چرخد
«فریده تدین‌پور»، فوق‌لیسانس مددکاری ۲۰ سال است که به عنوان مسئول مرکز خانه کودکان و نوجوانان امام خمینی(ره) در شهرستان دزفول استان خوزستان زیر سقفی پر از آرامش در سال‌های گذشته، ۲۲ فرزند ۱۲ تا ۱۸ سال را به استقلال رسانده که برخی از آنان اکنون تشکیل خانواده داده‌اند و برخی دیگر به تحصیل و کسب و کار مشغول‌اند.
تدین‌پور از حال و هوای خانه‌اش می‌گوید: در بدو ورود فرزندان، برنامه‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت برای آنها درنظر گرفته می‌شود. با توجه به اینکه خانه‌های کودکان و نوجوانان بر پایه آموزش مهارت زندگی می‌چرخد در خانه ما نیز این مهم با محوریت خودآگاهی، ارتباط موثر، مدیریت مالی و... دنبال می‌شود. این در حالی است که تربیت انسان‌های خودباور و مستقل هدف اصلی مراکز شبه خانواده بهزیستی است.
همه هم‌وغم، آموزش مهارت کسب و کار است که برای تحقق این امر با دعوت گروهی از روانشناسان، فرزندان مرکز پایش و براساس علاقمندی استعدادیابی شدند تا به کسب و کار موثر سوق پیدا کنند. ما به عنوان مسئول موظف‌ایم تا با آگاه‌سازی، فرزندان بتوانند مهارت مورد علاقه خود را کسب کنند تا بعد از رسیدن به سن قانونی، بتوانند علاوه بر تحصیل در دانشگاه، از مهارت‌هایشان برای کسب درآمد استفاده کنند.
براساس قانون، زمانی که فرزندان به ۱۸ سالگی می‌رسند، بهزیستی شرایط مستقل شدن آنها را فراهم می‌کند اما عبارت «۱۸سالگی» در مراکز شبه‌خانواده قراردادی است؛ چراکه تا سن ۲۳ سالگی برخی فرزندان در مراکز می‌مانند و با حمایت سازمان بهزیستی کشور و خیران مستقل می‌شوند.
در فرآیند توانمندسازی بعد از ۱۸ سالگی نیز یک گروه همیار با سرمایه اولیه بهزیستی به مبلغ ۴۳ میلیون تومان و آموزش ۲ نفر از فرزندان به مهارت تعمیرات موبایل یک باب مغازه افتتاح شد که در مجموع برای ۴ نفر از فرزندان شغل ایجاد شد و در حال حاضر نیز فرآیند راه‌اندازی شعبه دوم در شهرستان دزفول در حال انجام است.
گاهاً فرزندان مستقل‌شده همکار مراکز شبه‌خانواده می‌شوند
«پروین سلیمی» لیسانس علوم اجتماعی، ۱۴ سال است که به عنوان مسئول مرکز خانه شماره ۳ گلستان علی(ع) در استان خراسان رضوی سرپرستی ۲۰ فرزند بی‌سرپرست و بدسرپرست ۱۲ تا ۱۸ سال را عهده‌دار است. وی می‌گوید: فرزندان در بدو ورود استعدادیابی می‌شوند و در یک رشته ورزشی چه به صورت تفریحی و چه به صورت حرفه‌ای و در یک رشته هنری درآمدزا فعالیت می‌کنند. فرزندان این خانه آثار و تولیدات هنری خود را در رشته‌های خیاطی، بافتنی، نقاشی، عروسک‌سازی، پتینه، شیرینی‌پزی و ... به فروش می‌رسانند و هزینه آنها به حسابشان واریز می‌شود. اما قسمت جالب این داستان اینجاست که ۲ نفر از فرزندان مستقل‌شده مرکز با تحصیل در رشته روانشناسی به عنوان همکار روانشناس به مرکز خانه شماره ۳ گلستان علی(ع) ملحق شدند و به فرزندان دیگر خدمات مشاوره‌ای و تحصیلی را ارائه می‌دهند.
«بازگشت به خانه» فرزندان با توانمندسازی خانواده و بستگان موثر
«روح‌الله برارنیا» مدیر مجتمع حمایتی مهدی موعود(ع) شهرستان بابل استان مازندران سرپرستی ۱۲ فرزند ۷ تا ۱۳ سال و ۱۵ فرزند ۱۳ تا ۱۸ سال را عهده‌دار است. او می‌گوید: آموزش‌های دوره‌ای خودمراقبتی، نه گفتن، کسب مهارت از واجبات در بدو ورود فرزندان به مجتمع است. در حالی که اغلب بعد از سن ۱۵ سالگی مهارت‌هایی چون مکانیکی، تعمیرات موبایل، پرده‌دوزی و ... را برای کسب درآمد انتخاب می‌کنند.
مدیر مجتمع حمایتی مهدی موعود(ع) با بیان اینکه موضوعی به‌نام ترخیص کامل برای فرزندان تحت سرپرستی مراکز شبه‌خانواده بهزیستی وجود ندارد، ادامه می‌دهد: فرزندان سرباز و دانشجو از مراکز ترخیص(مستقل) نمی‌شوند بلکه ما تلاش می‌کنیم، آنها را به سمت زندگی مستقل هدایت کنیم و درخصوص دانشجویان تمامی هزینه‌های تحصیل او اعم از شهریه دانشگاه، خوابگاه، تامین کتب درسی و ... تا مقطع دکتری پرداخت می‌شود.
برای فرزندان مستقل‌شده نیز خانه‌ای را به صورت رهن کامل تهیه می‌کنیم و حتی برای ازدواج از بدو آشنایی و خواستگاری تا بچه‌دار شدن از آنها حمایت می‌کنیم. بعضاً هم به عنوان پدر به خانه فرزندانمان می‌رویم تا ضمن دیدن نوه‌هایمان گوش شنوایی باشیم تا بنیان خانواده آنها مستحکم شود.
توانمندسازی خانواده و بستگان موثر از دیگر اقدامات پسندیده مجتمع حمایتی مهدی موعود(ع) است، او می‌گوید: امسال ۵ نفر از فرزندان تحت پوشش بهزیستی که در مجتمع مستقر بودند را توانستیم به آغوش خانواده برگردانیم. یکی از این والدین معتاد و کارتن‌خواب بود که با تقبل هزینه درمان، پدر را ترک دادیم و ضمن مشارکت در اجره‌بها خانه و ایجاد شغل توانستیم با توانمندسازی و سالم‌سازی، ۲ فرزند را به خانه برگردانیم.
حضور ۸۰۰ جوان در مسیر استقلال، در مراکز شبه خانواده
این در حالی است که به گفته «سعید بابایی» مدیرکل امور کودکان و نوجوانان بهزیستی کشور اکنون حدود ۸۰۰ جوان بالای ۱۸ سال در مراکز بهزیستی مراحل آمادگی برای استقلال را سپری می‌کنند و در این مسیر بهزیستی و موسسات که شرکای اجتماعی هستند، در کنار هم می‌کوشند تا در زمانه‌ای که جوانان دارای خانواده‌های عادی حتی با حمایت خانواده‌های زیستی نیز در جامعه دچار چالش‌های فراوانی هستند، فرزندان تحت پوشش بهزیستی بتوانند با دغدغه کمتری وارد جامعه شوند.
نظر شما