گفتوگوی بامداد جنوب با مهرناز اسکندری مدیر کل بهزیستی استان بوشهر درباره فرزندپذیری
یکی از مسائلی که در سالهای اخیر قوانین آن دستخوش تغییر شده، فرزندخواندگی و یا فرزندپذیری است. آیا از نظر شما روند پذیرش فرزندخواندگی نسبت به گذشته تسهیل شده است؟
در حال حاضر، روند فرزندخواندگی و شرایط متقاضیان نسبت به سالهای گذشته تغییر کرده و پذیرش آن آسانتر از قبل شده است. از جمله این موارد میتوان به شرایط سنی کودک اشاره کرد؛ چراکه اغلب واجدان شرایط، متقاضی پذیرش کودکان زیر دو سال هستند. همچنین در حوزه وضعیت مسکن متقاضیان نیز تغییراتی اعمال شده و در زمان ثبتنام، داشتن ملک الزامی نیست و نداشتن مسکن ملکی مانعی برای ثبتنام و اقدام به فرزندخواندگی محسوب نمیشود.
در حال حاضر طبق قانون چه کسانی میتوانند برای فرزندپذیری اقدام کنند؟
طبق قانون، در حال حاضر سه گروه مجاز به اقدام برای فرزندپذیری هستند: نخست، زوجهای بدون فرزند که حداقل پنج سال از تاریخ ازدواج رسمی آنها گذشته باشد؛ دوم، خانوادههای دارای فرزند که شرایط قانونی و توانمندی لازم برای پذیرش کودک را احراز کنند؛ و سوم، زنان و دختران مجرد بالای ۳۰ سال که میتوانند با رعایت ضوابط پیشبینیشده در قانون، متقاضی فرزندپذیری شوند.
روند تقاضا به چه طریقی است؟
در فرآیند فرزندپذیری، متقاضیان ابتدا باید در سامانه فرزندپذیری ثبتنام کرده و مدارک موردنیاز را بارگذاری کنند؛ سپس مراحل مختلفی ازجمله انجام مصاحبه، بازدید از منزل، بهرهمندی از مشاورههای تخصصی، بررسی سلامت جسمی متقاضیان، دریافت مشاوره دینی، تکمیل پرونده و در نهایت بررسی آن در کمیته فرزندخواندگی استان را طی کنند.
بااینوجود برای ایجاد فرهنگ پذیرش فرزند در خانواده چه اقداماتی میتوان انجام داد؟
پیشنهاد میشود خانوادههای متقاضی فرزندپذیری، پیش از تصویب درخواست در کمیسیون مربوطه در بهزیستی و همچنین پس از تحویل فرزند، برای خود و کودک از مشاوران آموزشدیده، مشاورههای تخصصی دریافت کنند. همچنین در خصوص پذیرش کودکان بالای ۲ تا ۷ سال و بهویژه کودکان بالای ۷ سال، لازم است اطلاعرسانی مؤثر از طریق صداوسیما و سایر رسانهها انجام شود تا این کودکان بهجای ماندن در خانههای کودک و نوجوان، در کانون گرم خانواده رشد و پرورش یابند.
در حال حاضر در بوشهر چه کودکانی نیازمند سرپرستی هستند؟
کودکان بیسرپرست و کودکان فاقد سرپرست مؤثر که بر اساس رأی دادگاه، والدین آنها سلب صلاحیت شدهاند، نیازمند سرپرستی دائم هستند. در مقابل، سایر کودکانِ نیازمند حمایت تا زمان تعیین تکلیف نهایی برای بازگشت به خانواده زیستی یا خویشاوندان و یا قرار گرفتن در فرایند فرزندخواندگی، از طریق سرپرستی موقت در قالب «امین موقت» یا «مراقبت موقت» (خانواده میزبان) تحت حمایت قرار میگیرند.
این کودکان اکنون در چه مراکزی نگهداری میشوند؟
کودکان تا سن ۶ سال در شیرخوارگاهها نگهداری میشوند و پس از آن، کودکان و نوجوانان ۷ تا ۱۲ ساله در خانههای کودک و نوجوانِ پسرانه و دخترانه و همچنین نوجوانان ۱۳ تا ۱۸ ساله در خانههای کودک و نوجوانِ جداگانه برای دختران و پسران اسکان و حمایت میشوند.
میل و رغبت به پذیرش فرزند در بوشهر چگونه است؟
به نسبت سالهای گذشته استقبال بهتر شده و حتی خانوادههای دارای فرزند هم متقاضی میباشند. ولی متقاضی پذیرش فرزندان بالای ۷ سال کمتر است؛ که امیدواریم با فرهنگسازی و اطلاعرسانی مناسب بتوانیم در این زمینه هم شاهد رغبت و تقاضای بیشتری باشیم.
بهزیستی بوشهر برای گسترش مراکز شبه خانواده چه اقداماتی انجام داده است؟
سیاست سازمان بهزیستی گسترش مراکز نگهداری نیست و اولویت اصلی، حضور کودکان در دامان خانواده است. در همین راستا تلاش میشود با اقدامات مددکاری و همراهی دادگاه و قضات محترم، مدت زمان حضور کودکان در مراکز به حداقل برسد. همچنین طرحی تحت عنوان «مراقبت در خانواده» اجرا میشود که بر اساس آن، فرزندان با حمایت کامل مادی و پشتیبانی مددکاری و روانشناختی نزد مادر یا یکی از خویشاوندان نگهداری میشوند. مستمری این کودکان ماهانه ۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است و تمامی آنان تحت پوشش برنامه مراقبتی قرار دارند. شایان ذکر است در صورت نیاز به تأسیس مرکز جدید، این امر از طریق فراخوان و با جذب و همکاری مؤسسات توانمند برای راهاندازی خانههای نگهداری انجام میشود.
در سالهای گذشته کلنگ ساخت شیرخوارگاه خیرساز هانیه به زمین زده شد، آخرین وضعیت ساخت این مرکز به کجا رسید؟
ضمن قدردانی از حسن نیت و سعهصدر خیر محترم، به استحضار میرساند با توجه به بروز برخی مشکلات حقوقی در مسیر ادامه اجرای پروژه که متأسفانه مشمول گذشت زمان نیز شده است، موضوع از طریق مبادی ذیربط از جمله شهرداری و سایر دستگاههای مرتبط ــ که مستلزم اخذ مجوزهای قانونی لازم است ــ در حال پیگیری میباشد. امید است در کوتاهترین زمان ممکن، با رفع موانع موجود، شاهد اتمام پروژه و بهرهبرداری از آن باشیم.
سخن پایانی
از خانوادهها و همچنین بانوان توانمند و واجد شرایط بالای ۳۰ سال دعوت میشود برای سرپرستی دائم یا حتی موقت کودکان بالای ۷ سال، کودکان دارای معلولیت و نیازمند درمان تحت پوشش بهزیستی اقدام کنند تا مدت زمان حضور این نوگلان عزیز در مراکز کاهش یابد.
در پایان، از خیرین گرامی و مؤسسات همکار تقاضا میشود با همراهی و مساعدت خود در اداره مستقیم یا غیرمستقیم خانههای کودک و نوجوان، ما را یاری دهند تا بتوانیم با کیفیت و استانداردهای مناسبتر، برای بازپیوند کودکان به خانواده زیستی یا خویشاوندان آنان برنامهریزی کنیم. بهعنوان نمونه، در حال حاضر کودکانی در مراکز اقامت دارند که سالهاست مستقر هستند و تنها به دلیل نداشتن محل مناسب از سوی بستگان درجه یک یا دو، امکان بازگشت به خانواده را پیدا نکردهاند؛ در این زمینه، مشارکت و حمایت خیرین میتواند نقش مؤثری در تعیین تکلیف این فرزندان و بازگشت آنان به آغوش خانواده، در کنار وظایف بخش دولتی، ایفا کند.
نظر شما