همه افراد، بدون محدودیت حق حضور در جامعه و استفاده از امکانات را باید داشته باشند و هیچ فردی نباید به دلیل نامناسب بودن شرایط جامعه از این حق محروم شود.
۱۲ آذر ماه به‌عنوان روز جهانی افراد دارای معلولیت نامگذاری شده است. معلولیت می‌تواند به دلایل مختلفی برای افراد رخ دهد، اما وجود معلولیت دلیلی بر محدودیت نیست، افراد دارای معلولیت نیز حق بهره‌مندی از همه امکانات جامعه را دارند و در دنیای امروزی نباید هیچ محدودیتی در جامعه برای آن‌ها وجود داشته باشد.
در این‌باره سرپرست معاونت توانبخشی بهزیستی استان زنجان گفت: اهداف مناسب‌سازی و اجرای آن در جامعه فقط مختص افراد دارای معلولیت نیست، جمعیتی حدود ۲۰۰ هزار نفر شامل بیش از ۱۳۰ هزار سالمند بالای ۶۰ سال و ... مطالبه‌گر مناسب‌سازی مبلمان شهری هستند و مناسب‌سازی در بهبود کیفیت زندگی این افراد موثر خواهد بود.
شهرام رجبی درباره اهمیت مناسب‌سازی اماکن، اظهار کرد: مناسب‌سازی محیط فیزیکی، سامانه حمل و نقل، اطلاعات، آموزش و پرورش، فناوری و تکنولوژی، اشتغال، منابع مناسب ارتباطی و رسانه‌ای برای مشارکت افراد دارای معلولیت در همه حوزه‌های زندگی و فراهم آوردن فرصت برابر برای آن‌ها در برخورداری از امکانات زندگی اجتماعی، مانند سایر افراد امری ضروری و غیرقابل اجتناب است.
وی با بیان اینکه مناسب‌سازی محیط شهری یکی از مؤلفه‌های حقوق شهروندی است و مناسب‌سازی معابر شهری مطالبه بحق افراد دارای معلولیت است، ادامه داد: امروز شاهد حرکت مطلوب بسیاری از اداره‌ها برای فراهم کردن زیرساخت‌های حضور افراد دارای معلولیت هستیم، هرچند اقدامات انجام‌شده و در دست انجام به‌صورت کامل نمی‌تواند خواست افراد دارای معلولیت را برآورده کند، اما راهی که آغاز شده است و همکاری ایجادشده ثمره‌های درخوری درپی خواهد داشت.
سرپرست معاونت توانبخشی بهزیستی استان زنجان با بیان اینکه بهزیستی به‌عنوان دبیرخانه ستاد هماهنگی پیگیری مناسب‌سازی استان سالانه چهار جلسه برای پیگیری و استماع گزارش اداره‌های دولتی در راستای پیاده‌سازی مناسب‌سازی برگزار می‌کند، افزود: بدون شک اختصاص شاخص‌های ارزیابی مناسب‌سازی ساختمان‌های اداری در جشنواره شهید رجایی یکی از بزرگترین موفقیت‌های ستاد هماهنگی و پیگیری مناسب‌سازی است تا ساختمان اداره‌ها از نظر درهای بازشو، سرویس‌های بهداشتی، رمپ و آسانسور بررسی شود.
او تاکید کرد: مناسب‌سازی شهری یک انتخاب نیست، یک التزام قانونی است.
مناسب‌سازی حقی که دیده نمی‌شود
با وجود مشکلات متعددی که برای حضور بدون مشکل معلولان در جامعه وجود دارد، هر روزه شاهد موفقیت‌های این افراد در عرصه‌های مختلف علمی، ورزشی، هنری و .... هستیم. این موفقیت‌ها، استعداد افراد دارای معلولیت را نشان می‌دهد.
متاسفانه هنوز در جامعه شاهدیم که مناسب‌سازی کاملاً انجام نشده است و این شرایط باعث بروز مشکلاتی برای حضور افراد دارای معلولیت در جامعه می‌شود. با اجرای مناسب‌سازی، افراد دارای معلولیت می‌توانند به سهولت در شهر حضور یابند و به انجام کارهای روزمره‌شان بپردازند. مناسب‌سازی یکی از عوامل مهمی است که می‌تواند موجب حضور داشتن یا نداشتن معلولان در جامعه شود و یکی از عوامل مهم در رفاه و آرامش افراد دارای معلولیت محسوب می‌شود؛ ولی متاسفانه توجه زیادی به این امر نمی‌شود.
مناسب‌سازی باید در همه بخش‌های جامعه انجام شود؛ مدارس، دانشگاه‌ها، بیمارستان‌ها، مطب‌ها، اداره‌ها و ارگان‌های دولتی و خصوصی، پیاده‌روها، مساجد، ساختمان‌ها، خیابان‌ها، مراکز خرید، اماکن ورزشی و .... نباید محدودیتی برای حضور افراد دارای معلولیت داشته باشند.
معاون توسعه امور ورزش اداره کل ورزش و جوانان استان زنجان با تاکید بر لزوم بهره‌مندی جامعه معلولان از امکانات ورزشی استان، گفت: مجموعه ورزشی ولیعصر (عج) ویژه افراد دارای معلولیت در استان فعال شده است. جزو معدود استان‌هایی هستیم که یک مکان ورزشی ویژه معلولان داریم، البته مجموعه مستقل ورزشی برای افراد دارای معلولیت در شهرستان‌ها وجود ندارد.
غفار امانی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا درباره مناسب‌سازی اماکن ورزشی برای حضور و استفاده افراد دارای معلولیت در زنجان، اظهار کرد: اماکن ورزشی اداره کل ورزش و جوانان استان زنجان تا حدودی برای استفاده افراد دارای معلولیت مناسب‌سازی شده‌اند و بهبود، اصلاح و مناسب‌سازی اماکن غیرمناسب جزو اولویت‌هاست.
وی ادامه داد: مناسب‌سازی یکی از مواردی است که پیگیر آن هستیم. در این راستا، مناسب‌سازی از دستگاه‌هایی که اماکن ورزشی دارند آغاز شده است تا معلولان به سهولت بتوانند از این مکان‌ها استفاده کنند.
معاون اداره کل ورزش و جوانان استان زنجان بیان کرد: این اداره کل و هیأت جانبازان و معلولان استان پیگیر مناسب‌سازی اماکن ورزشی در شهرستان‌هاست. درباره اعتبار نیز در صورت نیاز برای مناسب‌سازی اماکنی که متعلق به اداره کل ورزش و جوانان استان است، بودجه در نظر گرفته می‌شود.
مناسب‌سازی وظیفه فرابخشی
سازمان بهزیستی یکی از متولیان امور معلولان در جامعه است. این ارگان اقدامات مختلفی برای بهبود شرایط جامعه و مناسب‌سازی انجام می‌دهد؛ ولی این اقدامات کاری نیستند که این ارگان به تنهایی توانایی انجام آن‌ها را داشته باشد، برای تحقق مناسب‌سازی باید همه ارگان‌ها پای کار بیایند و از خودشان شروع کنند.
شهردار زنجان در این‌باره گفت: مناسب‌سازی شهری محدود به کوچه و خیابان نیست و باید تعبیر دیگری از آن داشته باشیم.
علیرضا فیروزفر در مراسم روز عصای سفید در جمع روشندلان زنجانی با اشاره به اینکه همه ما روی این موضوع اتفاق نظر داریم که مناسب‌سازی در کشور مغفول مانده است، اظهار کرد: باید در این زمینه تعبیر متفاوتی داشته باشیم و مناسب‌سازی را فقط محدود به کوچه و خیابان ندانیم. نباید به محض مطرح شدن موضوع مناسب‌سازی، اولین چیزی که در ذهن تداعی می‌شود، اصلاح کوچه و خیابان باشد. ما معتقدیم مشکلاتی در زمینه مناسب‌سازی شهری وجود دارد؛ اما تلاش می‌کنیم این مشکلات را با نگاهی متفاوت و نه محدود به کوچه و خیابان حل کنیم.
وی گفت: بعد از انجام مناسب‌سازی شهری باید این موضوع توجه کنیم که آیا افرادی که ما به خاطر آن‌ها اقدام به چنین کاری در شهر می‌کنیم، به معنای واقعی کلمه قادر به انجام کارهای خود به تنهایی و با وجود این مناسب‌سازی‌ها هستند؟ اینکه در حوزه خدمات شهری نقص‌های زیادی داریم، بر کسی پوشیده نیست، با این وجود تلاش شد از این مشکلات کاسته شود.
سرپرست اداره کل بهزیستی استان زنجان نیز با اشاره اهمیت موضوع مناسب‌سازی شهری، بر لزوم برخورداری از فناوری و تکنولوژی روز در این زمینه تاکید و بیان کرد: بدون شک بین قشر معلول جامعه، کسانی جزو نخبگان هستند و توانسته‌اند تاثیرگذاری خود را در سطوح مختلف نشان دهند. بنابراین باید مناسب‌سازی‌ها در راستای تسهیل در ارائه خدمات به این افراد باشد.
روح‌الله خدابنده‌لو با بیان اینکه ارگان‌های مربوط در بحث مناسب‌سازی باید با جدیت به این موضوع بپردازند، اظهار کرد: جامعه متعلق به همه مردم است، نباید مشکلی برای حضور افراد دارای معلولیت در اماکن عمومی وجود داشته باشد. رعایت مناسب‌سازی و توجه به آن قطعا می‌تواند موجب ساخت جامعه زیباتری شود که در آن، همه افراد در هر شرایطی حق استفاده از امکانات جامعه را دارند.
مشکلات و موانع موجود در شبکه دسترسی پیاده شهری و تداوم نداشتن حرکت بدون مشکل در مسیرهای پیاده‌رو، برای افراد مختلف ایجاد اشکال می‌کند. رفع این موانع از مهم‌ترین اقدام‌هایی است که ضامن مشارکت هرچه بیشتر معلولان در امور مربوط به جامعه خواهد بود. در این راستا، نگرش مسؤولان در امر مناسب‌سازی، نقش کلیدی و مهمی دارد.
نظر شما