طرح حمایت از بهبود دسترسی کودکان دارای معلولیت در مناطق صعب‌العبور روستایی اجرا می شود

مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی با بیان اینکه طرح حمایت از بهبود دسترسی کودکان دارای معلولیت در مناطق صعب‌العبور روستایی به‌منظور کاهش نابرابری‌های آموزشی تدوین گردیده است، گفت: درحال‌حاضر این طرح  به‌صورت آزمایشی در شهرستان‌های تربت‌جام و قوچان آغاز شده است. شاخص‌ها و دستورالعمل این طرح نیز از طریق همفکری میان سازمان بهزیستی و آموزش‌و پرورش استثنایی تدوین گردیده است.

مسعود فیروزی خاطرنشان کرد: علیرغم تلاش‌ها و اقدامات مستمر صورت گرفته از سوی سازمان بهزیستی و سایر متولیان امر آموزشِ افرادِ دارای معلولیت بویژه سازمان آموزش و پرورش استثنایی، به دلیل نابرابری در دستیابی به فرصت‌های آموزشی در مناطق صعب‌‎العبور روستایی هرساله شاهد بازماندن از تحصیل تعدادی از افراد دارای معلولیت در روستاها می­ باشیم. امیدواریم از طریق اجرای اینگونه طرح‌ها بتوانیم آمار کودکان دارای معلولیت درحال تحصیل در مناطق روستایی را افزایش دهیم.

وی افزود: لزوم تدوین طرحی مشترک با سایر سازمان­ها و انجمن­های مؤثر در امر آموزش و تسهیل دستیابی به فرصت­های آموزشی افراد دارای معلولیت ساکن در مناطق روستایی بیش از پیش مطرح می‌گردد. طرح حمایت از بهبود دسترسی کودکان دارای معلولیت در مناطق صعب‌العبور روستایی به‌همین منظور تدوین گردیده و مجری آن سازمان بهزیستی می‌باشد. آموزش‌و پرورش استثنایی نیز آموزش‌های لازم را به تسهیلگران به‌منظور پیگیری وضعیت تحصیلی دانش‌آموزانِ دارای معلولیت را ارائه خواهد کرد.

مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی با تاکید بر اینکه این طرح به‌صورت آزمایشی درحال‌حاضر در استان‌های خراسان رضوی و خراسان جنوبی درحال اجرا است، گفت: شهرستان‌های تربت‌جام و قوچان در استان خراسان رضوی و شهرستان‌های سربیشه و زیرکوه در خراسان جنوبی به‌صورت پایلوت برای اجرای این طرح انتخاب شده‌اند. در نهایت، اثربخشی این طرح نیز توسط دانشگاه فرهنگیان در این دو شهرستان بررسی خواهد شد و درصورت موفق بودن در استان‌های دیگر نیز اجرا می‌گردد.

وی افزود: در ابتدا تحقیقات میدانی متعددی به‌منظور شناخت مهم‌ترین عامل بازماندگی و ترک تحصیل کودکان دارای معلولیت از تحصیل در مناطق روستایی انجام گرفت. از آنجائی که مدارس استثنایی غالبا در مراکز شهرستان‌ها قرار گرفته‌ و در روستاها موجود نیستند لذا دانش‌آموزان دارای معلولیت مجبورند هرروزه از مناطق روستایی مسافت طولانی را تا مدرسه طی نمایند. مشکلات اقتصادی خانواده‌ها و ناتوانی آنها برای تهیه سرویس مدرسه و... یکی از علل بازماندگی این افراد از تحصیل می‌باشد.

فیروزی با بیان اینکه وجود نگرش‌ها و باورهای منفی نسبت به افراد دارای معلولیت یکی‌دیگر از دلایلی است که منجر به ترک تحصیل آنها می‌شود، گفت: در برخی موارد کودک دارای معلولیت از ناحیه معلم یا سایر دانش‌آموزان طرد می‌شود و این باعث می‌گردد که کودک علاقه‌ای به ادامه تحصیل نداشته باشد. از طرفی عدم آشنایی خانواده با روش‌های آموزشی ویژه افراد دارای معلولیت موجب می‌گردد که کودک از حمایت‌ها و کمک‌های تحصیلی از جانب خانواده محروم شود و نتواند فراگیری لازم را داشته باشد. در برخی موارد متاسفانه خانواده‌ها نیز نسبت به توانمندی و یادگیری فرزند معلول خود ناامید هستند و همکاری‌های لازم را انجام نمی‌دهند.

وی افزود: بازماندن افراد دارای معلولیت از تحصیل در هریک از مدارس عادی یا استثنایی به دلایلی از قبیل صعب‌العبور بودن و دسترس‌پذیری نامناسب مناطق روستایی، عدم وجود مدارس استثنایی در مقاطع مختلف در روستا، کمبود تعداد معلمین، عدم وجود یا هزینه­های بالای تجهیزات آموزشی مورد نیاز دانش‌‎آموزان دارای معلولیت و امثال آن، قطعا پیامدهای فردی، خانوادگی و اجتماعی منفی و عدیده‌ای را در برخواهد داشت.

مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی با تاکید بر اینکه یکی از اهداف توانبخشی مبتنی بر جامعه این است که افراد دارای معلولیت نیز از خدمات توسعه همانند دیگر اعضای جامعه برخوردار شوند، گفت: از مهم‌ترین مؤلفه‌های توانبخشی مبتنی بر جامعه، مؤلفه آموزش است. آموزش این امکان را به همه افراد می­دهد تا  بر­حسب استعداد و توان خود بتوانند در سرتاسر زندگی بیاموزند که چه نیازی دارند و چه می­خواهند.

وی درخصوص گروه هدف این طرح گفت: تمامی کودکان 6 تا18 سال که بر اساس تشخیص کمیسیون پزشکی به عنوان فرد دارای معلولیت شناسایی شوند و بر اساس ارزیابی سازمان آموزش و پرورش استثنایی" آموزش پذیر" باشند و توانایی تحصیل در مدرسه پذیرا یا کلاس‌های روستا مرکزی در مناطق روستایی و صعب‌العبور را دارند، جزء گروه هدف این طرح می‌باشند.

فیروزی درخصوص محاسن اجرای این طرح گفت: در این طرح دانش‌آموزان سالم با پذیرش دانش‌آموز دارای معلولیت به عنوان عضوی از جامعه محلی خود، مسئولیت‌پذیری اجتماعی خود را تقویت می­نمایند. خانواده افراد دارای معلولیت حس حمایت شوندگی بیشتری می­یابند و والدین به­منظور رشد فرزند خود به لحاظ آموزشی انگیزه بیشتری خواهند داشت. موفقیت افراد دارای معلولیت در سیستم آموزشی به تقویت خودپنداره آنها می ­انجامد و هم­چنین سبب افزایش آگاهی از معلولیت در سطح جامعه محلی و تغییر نگرش بسیاری از افراد جامعه نسبت به افراد دارای معلولیت خواهد شد. بکارگیری شیوه ­های آموزشی خلاقانه بر اساس نوع معلولیت از سوی معلمین و گروه هم­سالان نیز موجب ارتقای سطح مهارتی در هر دو گروه معلمین و دانش آموزان می‌گردد.

وی درخصوص وظیفه تسهیلگران دراجرای این طرح، گفت: تسهیلگر بایستی وضعیت دانش‌آموزانِ دارای معلولیت که در سن تحصیل هستند را شناسایی کرده و پیگیری‌های لازم را به‌منظور مرتفع کردن موانع آموزشی برای این افراد انجام دهد. به‌طور مثال دانش‌آموزان دارای معلولیت در مناطق روستایی اکثرا در مدارس عادی تحصیل می‌کنند لذا معلم نیز آگاهی‌های لازم را درخصوص چگونگی تدریس، برقراری ارتباط و... در رابطه با این کودکان ندارد. بنابراین تسهیلگر به‌طور ویژه این آموزش‌ها را پیگیری می‌کند. اگر سرپرستان دانش‌آموز به هردلیل توانایی رسیدگی به‌امور تحصیلی کودک را نداشته باشند، تسهیلگر بایستی به‌جای والدین، این وظایف را برای کودک دارای معلولیت عهده‌دار شود.