حمیدرضا علیزاده رضایی با بیان اینکه بهترین زمان شناسایی اختلال اتیسم جهت مداخله بهنگام سنین اولیه زندگی است، گفت: علایم این اختلال از ۱۸ ماهگی بروز یافته و معمولا در ۲۴ ماهگی قابل تشخیص است. تشخیص این اختلالات در سنین اولیه زندگی اهمیت دارد زیرا مداخلات تاثیر بیشتری خواهند داشت. هرچه تشخیص زودتر صورت بپذیرد، پذیرش اختلالات طیف اتیسم برای والدین راحت‌تر است.
وی با بیان اینکه برنامه غربالگری، تشخیص و مداخله در اختلال طیف اتیسم از مهم‌ترین اقدامات سازمان بهزیستی می‌باشد، گفت: این برنامه دارای ۴ فاز است که عبارتند از حساس‌سازی و آگاهسازی، غربالگری، تشخیص و مداخله که به‌صورت مرکز محور و خانواده محور انجام می‌گیرد. راه‌اندازی سامانه ملی و الکترونیک غربالگری و تشخیص اختلال طیف اتیسم با لینک ثبت‌نام autism.behzisti.net خـدمت دیگری است که در راسـتای اجرای برنامه غربالگری، تشـخیص و مـداخله در این اختلال در سازمـان بهزیستی کشور طراحی شـده است. این سامـانه امکان اجرای الکترونیک و آنلاین آزمون غربـالگری توسـط خـانواده‌ها و ارجاع به پایگاه‌های غربالگری و تشـخیص سازمان بهزیستی برای دریافت خدمات تشخیصی و نیز معرفی به ستاد پذیرش و کمیسیون‌های پزشکی توانبخشی تعیین نوع و شدت معلولیت جهت قرارگیری در چرخه خدمات حمایتی و نیز بهره‌مندی از خدمات تخصصـی در قالب مراکز روزانه آموزشـی توانبخشی اختلال طیف اتیسم فعـال را با بالاترین دقت و کمترین زمـان و هزینه فراهم سـاخته است.
معاون امور توانبخشی بهزیستی خراسان رضوی خاطرنشان کرد: برنامه مداخلات خانواده محور در اختلال طیف اتیسم، برنامه‌ای برگرفته از دیدگاه توانبخشی مبتنی بر جامعه می‌باشدکه در آن فعالیت اصلی مداخله بر عهده والدین است و ارزیابی‌ها و هدایت برنامه توسط متخصصان مختلف حیطه توانبخشی و آموزش انجام می‌شود. در این برنامه، والدین و اعضای خانواده فرد دارای اختلال اتیسم، ازجمله افراد کلیدی در این روش در نظر گرفته می‌شوند. تاکنون ۹ کتابچه آموزشی جهت آشنایی خانواده‌های عزیز با موضوعات و مسایل مربوط به اختلال طیف اتیسم فرزندشان تدوین گردیده که از طریق مراکز روزانه آموزشی و توانبخشی اختلال طیف اتیسم سراسر کشور در اختیار خانواده‌های دارای فرزند با اختلال طیف اتیسم گذاشته می شود.
وی ضمن تاکید بر اینکه در هر معلولیتی مهم‌ترین مساله پذیرش آن است، گفت: خانواده‌ای که کودک اتیسم دارد برای این که بتواند به کودکش کمک کند تا به حداکثر توانمندی‌های خود دست پیدا نماید در ابتدا باید مشکل کودک را بپذیرد، با ویژگی‌های اختلال طیف اتیسم کاملاً آشنا شود تا بتواند در برابر رفتارهای به ظاهر ناسازگارانه کودک که ناشی از مشکلات ارتباطی و حسی هست بهترین عملکرد را داشته باشد. با روش‌های برقراری ارتباط و روش‌های آموزش ویژه اتیسم به خصوص تعامل همه جانبه، آموزش‌های مبتنی بر تصویر و... آشنا باشد و همینطور روش تحلیل رفتار کاربردی برای تقویت رفتار درست و خاموش کردن رفتارهای نادرست کودک را بشناسد. مشاوره با متخصص مخصوصاً کاردرمانگر در زمینه اختلالات حسی و انجام تمرین های مربوطه در آرام سازی کودک بسیار موثر می باشد.
علیزاده رضایی ضمن تاکید بر اینکه آموزش و تجهیز کارشناسان و مربیان مراکز روزانه آموزشی و توانبخشی اختلال طیف اتیسم به منابع علمی از مسائلی است که در دستور کار قرار گرفته و همواره بر آن تاکید می‌شود، گفت: تدوین بسته آموزش مجازی (بسته توانبخشی اتیسم سازمان بهزیستی کشور) یکی از اقداماتی است که در راستای تجهیز کارشناسان و مربیان مراکز روزانه آموزشی و توانبخشی اختلال طیف اتیسم انجام گرفته است. این بسـته آموزشـی الکترونیک شامل موضوعات مختلفی از قبیل علائم و نشانگان اتیسم، غربالگری و تشخیص، مداخلات مرکز محور در قالب بازی، مداخلات والدمحور، بلوغ و ورود به بزرگسالی و آموزش به صورت حضوری و غیرحضوری و در چارچوپ کارگاه‌های آموزشی نظری و عملی مطروحه اجرا می‌گردد.
معاون امور توانبخشی بهزیستی خراسان رضوی ضمن تاکید بر اینکه مشاهده دقیق کودک پیش از سه سالگی ممکن است وجود علایم اتیسم را آشکار سازد، گفت: تعدادی از کودکان نیز تا ۱۸ -۲۴ ماهگی دارای رشدی عادی هستند و بعد رشدشان متوقف می شود یا مهارت‌های کسب شده را از دست می‌دهند.
وی با بیان اینکه دو نشانه اصلی اتیسم، نقص در ارتباط اجتماعی، رفتارها، علایق یا فعالیت‌های تکراری و محدود می‌باشد، گفت: غالبا اتیسم را با فعالیت‌های تکراری و حرکات قالبی، مقاومت در برابر تغییرات محیط یا تغییر در روال عادی زندگی روزمره و تجربه‌های حسی غیرطبیعی شناخته می‌شود و مشخصه اصلی آن نقص پایدار در برقراری ارتباط اجتماعی متقابل و تعامل اجتماعی و نیز الگوهای محدود تکراری و قالبی در رفتار، علایق و فعالیت‌ها است. در اتیسم این نشانگان از دوران کودکی وجود دارد و عملکردهای روزانه فرد را مختل یا محدود می‌کند.
علیزاده رضایی با بیان اینکه کودک دارای اتیسم در سال اول و دوم زندگی برخی یا تمام این علائم را از خود نشان می‌دهد، گفت: یکسری علائم در سال اول زندگی به‌عنوان علائم هشدار دهنده مطرح هستند. علائمی مانند واکنش نشان ندادن و عدم برگشت به جهت صدای مادر، عدم واکنش نسبت به نام خود، نگاه نکردن به چشم دیگران، فقدان لبخند یا سایر علایم اجتماعی در برابر دیگران و... اما علایم اتیسم در سال دوم زندگی بسیار قابل مشاهده و مشخص‌تر است. فقدان تک کلمه تا سن ۱۶ ماهگی، فقدان بازی‌های وانمودی تا سن ۱۸ ماهگی، فقدان عبارت‌های دو کلمه‌ای تا سن دو سالگی، از دست دادن مهارت‌های زبانی و... بخشی از این علائم می‌باشند.
وی در انتها خاطرنشان کرد: وقتی در اماکن عمومی اطراف بچه‌های اتیسم هستیم، نیازی نیست احساس عجیبی داشته باشیم، فقط لازم است اندکی صبر و حوصله داشته و بپذیریم این کودکان با کودکان دیگر متفاوتند. حتی کودکان مبتلا به اتیسم هم شبیه به همدیگر نیستند.
نظر شما