سلسله نشست های فراسوی معلولیت در آیینه حقوق و جامعه

گزارش نشست پنجم از سلسله نشست‌های فراسوی معلولیت در آیینه حقوق و جامعه با موضوع  " آگاه سازی، فرهنگ سازی و حقوق ورزشی و هنری افراد دارای معلولیت" به همت معاونت پژوهشی دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد.

ابتدا دکتر ناصر سرگران به عنوان دبیر نشست هدف از برگزاری نشست های فراسوی معلولیت در آینه حقوق و جامعه را ارتقای دانش عمومی در خصوص حقوق  افراد دارای معلولیت دانست و بیان داشت تاکنون چهار نشست در این خصوص برگزار شده است. 


سپس دکتر روح‌الله ساعی به عنوان سخنران اول جلسه با موضوع آگاه سازی فراگیر جامعه در ارتباط با حقوق افراد دارای معلولیت به ایراد سخنرانی پرداخت.


وی ضمن تبیین مفهوم آگاهی و رابطه نزدیک آن با همبستگی اجتماعی بر  تعهد و نقش مهم دولت درخصوص آگاه‌سازی جامعه نسبت به افراد دارای معلولیت اشاره داشت. و افزود: یک همفراخوانی میان دولت و جامعه در این ارتباط وجود دارد که البته نقش دولت را مهم‌تر ارزیابی کرد.


از دیدگاه این جامعه شناس یکی از نهادهایی که موضوع آگاهی در آن مهم است، خانواده است که براساس ماده ۸ کنوانسیون افراد دارای معلولیت هم شامل خانواده‌هایی است که یکی از اعضای آن دارای معلولیت است و هم خانواده‌هایی را دربرمی‌گیرد که کسی در آن دارای معلولیت نیست و دولت ها باید از طریق نهادهای مختلف چون آموزش و پرورش  و با  تشکیل کمیته‌های بحران به مدد و آگاه بخشی آنان بپردازد.


این مدرس دانشگاه در بخش دیگری از صحبت‌های خود منزلت اجتماعی افراد دارای معلولیت که  در بند یک ماده ۸ کنوانسیون مطرح شده  را مورد توجه قرار داد و اعلام داشت که احترام به افراد دارای معلولیت صرفا در کلام نیست بلکه دولت‌ها باید با فراهم آوردن امکانات لازم و دسترس پذیری‌ها، در عمل به ارتقای منزلت اجتماعی اشخاص دارای معلولیت متعهد باشند.


این فعال حقوق افراد دارای معلولیت همچنین از حیث جامعه شناختی،  تمایز، محدود سازی، رجحان و جداسازی را به عنوان اشکال جانبدارانه یا تبعیض آمیز در حوزه معلولیت برشمرد. 

دکتر ساعی درنهایت به حذف و کنترل دیدگاه‌های  کلیشه‌ای و جانبدارانه تاکید کرد که نیازمند نقش فعال دولت در این زمینه است.

سلسله نشست های فراسوی معلولیت در آیینه حقوق و جامعه


در ادامه دکتر ابوذر سمیعی بازنمایی افراد دارای معلولیت در رسانه را مورد بررسی قرار داد.


دکتر سمیعی نگاه ترحمی به افراد دارای معلولیت را رایج ترین دیدگاه در رسانه دانست که این افراد را ناتوان، ضعیف، بی گناه و معصوم نشان می‌دهند.


این دانش آموخته دکتری  سیاست گذاری فرهنگی، نگاه  اغراق آمیز ، شرور و شیطانی پنداشتن،  تقدیر گرایانه، تمسخر آمیز و نادیده گرفتن را از دیگر رویکردهای رسانه به افراد دارای معلولیت برشمرد.


این مدرس دانشگاه، پیامد چنین رویکردهایی را بازنمایی کلیشه‌ها و جداسازی افراد دارای معلولیت از جامعه دانست که باید با تقویت "رویکرد عادی‌انگاری"، برابری، استفاده غیر مستقیم از ِالِمان‌های حوزه معلولیت، آموزش حقوق شهروندی و  بازنمایی افراد دارای معلولیت به عنوان یک تنوع بشری، رسانه را در مسیر بازنمایی صحیح از معلولیت قرار داد.

دکتر محمد صابری به عنوان سخنران دیگر جلسه، دسترسی افراد دارای معلولیت بینایی به کتب و منابع صوتی را از منظر حقوق مالکیت فکری مورد واکاوی قرار داد.


این دانش آموخته دکتری حقوق خصوصی در راستای ماده ۳۰ کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت بیان داشت: یکی از چالش‌های جدی افراد نابینا در ایران دسترسی به منابع و کتب گویا است که به جهت آن‌که گویاسازی این منابع از نظر انتشاراتی‌ها و مولفان نقض کپی رایت محسوب می شود، دسترسی به منابع برای این گروه  نیز با محدودیت مواجه است.


این وکیل دادگستری کنوانسیون مراکش ۲۰۱۳ را به عنوان یک سند بین المللی در زمینه پیش‌بینی مستثنی نمودن دسترسی افراد دارای معلولیت بینایی به کتب و منابع صوتی از محدودیت‌های کپی رایت را تشریح کرد که دولت ایران به این
سند نپیوسته است.


دکتر صابری در پایان، پیش از پیوستن ایران به معاهده یاد شده، عضویت در معاهدات عام تر چون معاهده برن و اصلاح قوانین و مقررات داخلی را به عنوان اولویت های لازم پیشنهاد نمود.


در انتها دکتر سرگران، مواد ۸، ۲۰ و ۲۱ قانون حمایت از حقوق معلولان را در راستای مواد ۸ و ۳۰ کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت به عنوان ظرفیت‌های حقوقی داخلی مورد توجه قرار داد که البته در مرحله اجرا همچنان با چالش‌هایی از سوی مجریان مواجه است. 


این پژوهشگر حقوق بین‌الملل مغفول ماندن حقوق ورزشی و هنری افراد دارای معلولیت در قانون یاد شده را از جمله خلاهای موجود در این  قانون دانست.

 شایان ذکر است که سلسله نشست های فراسوی معلولیت در آینه حقوق و جامعه به صورت میان رشته ای  پیرامون مواد مختلف کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت تا پایان سال ۱۴۰۰  ادامه خواهد  داشت.


فایل صوتی این جلسات در کانال تلگرام beheshtiwebinar  در دسترس همگان قرار دارد.

کد خبر 43881

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
5 + 11 =

خدمات الکترونیک پرکاربرد