چرایی تاکید بر آگاهسازی اُتیسم/ علائم این اختلال چیست؟

دکتر"عباس صادق زاده" در گفت و گو با خبرنگار ایسنا با اشاره به روز جهانی اُتیسم(دوم آوریل) اظهار کرد: در تعریف اُتیسم، اصطلاح اختلال طیف اوتیسم درست است نه اینکه بعضا در جامعه عنوان می شود معولیت یا بیماری اُتیسم در حالی که اینگونه نیست.
وی ادامه داد: اختلال طیف اُتیسم یا "اِی اس پی" مطرح است که گروه اختلالات عصبی - رشدی هستند که رشد و تحول صحیح مغز یا دستگاه عصبی مرکزی مختل می شود؛ با توجه به این شرایط، در دستگاه عصبی مرکزی و عملکرد مغز اختلال ایجاد می شود که با رشد فرد بر هیجان و توانایی یادگیری و حافظه او تاثیر منفی می گذارد.
صادق زاده با اشاره به اینکه دوم آوریل روز جهانی اُتیسم به عنوان روز آگاه سازی اختلال طیف اُتیسم نامگذاری شده که هر سال تکرار می شود زیرا اختلالات طیف اُتیسم رو به رشد است، تصریح کرد: سازمان جهانی بهداشت در ابتدا اعلام کرد از هر ۱۰۰ تولد یک مورد دچار اختلال اُتیسم است که آمارهای غیررسمی و در واقع می توان گفت آمار صحیح در سال ۲۰۱۶ اعلام کرد از هر ۶۵ تولد یک مورد دچار اختلال است و در ۲۰۲۰ و اکنون می گویند از هر ۴۰ تولد یک مورد دچار اختلال اُتیسم است.
مدیرکل بهزیستی استان کرمان بیان کرد: علت اصلی اختلال اُتیسم، ژنتیک است و ممکن است در آزمایشات ژنتیک این اختلال به دلیل پیچیدگی که دارد، تشخیص داده نشود؛ لذا عمده علت، ژنی است و عوامل محیطی نیز بی تاثیر نیست و تحقیقات مشخص کرده عوامل محیطی می تواند تاثیر بگذارد و شدت و ضعف دارد.
وی با اشاره به اینکه یکی از دلایلی که بر آگاهسازی اختلال اُتیسم تاکید می شود، این است که خانواده ها دیر متوجه می شوند، گفت: این اختلال قبل از دو سالگی قابل تشخیص نیست. اما اگر مادران با دقت روی رفتار بچه ها نگاه کنند ممکن است قبل از ۲۴ ماهگی متوجه شوند زیرا مادر قطعی ارتباط اجتماعی کودک را می تواند تشخیص بدهد.
صادق زاده تصریح کرد: اُتیسم بین دو تا سه سالگی(۲۴ تا ۳۶ ماهگی) قابل تشخیص است و در بدترین شرایط تا شش سالگی؛ اما بهترین زمان در دو تا سه سالگی است.
وی بیان کرد: به دلیل نرخ بالای اختلال اُتیسم، دنیا بر آگاهسازی برای خانواده ها تاکید دارد تا بتوان زودهنگام بچه ها را شناسایی کرد تا مداخلات انجام شود و جامعه نیز انها را بشناسد تا سرویس و آموزش بدهد.
مدیرکل بهزیستی استان کرمان با اشاره به اینکه در استان هفت مرکز اُتیسم داریم که سه مورد در شهر کرمان و مراکز دیگر در زرند، جیرفت، رفسنجان و سیرجان است، گفت: در مجموع سه استان در کشور مرکز نگهداری موقت(شبانه روزی) اُتیسم دارند که نخستین مورد در کرمان فعال شد.
وی اظهار کرد: یکی از ضرورت ها در شناسائی بچه های دارای اختلال اُتیسم، مداخلات به هنگام است و اگر دیرهنگام بشود عملا وقت را از دست داده ایم و بچه ای که به سن ۱۲ سالگی برسد تشخیص اختلال اُتیسم خیلی سخت است و اغلب تشخیص معلولیت ذهنی بر ان می گذارند و بعد از این سن آموزش این افراد خیلی سخت است.
صادق زاده با اشاره به اینکه حدود ۳۰۰ نفر دارای اختلال اُتیسم را در استان کرمان شناسائی کرده ایم، افزود: حدود ۲۴ نفر از بچه های اختلال اُتیسم که در مراکز بودند، اکنون در مدارس عادی در حال تحصیل هستند و این تاثیر آموزش و مداخلات به هنگام است.
وی بیان کرد: دلیل دیگر نامگذاری روز جهانی اُتیسم این است خانواده و جامعه از این موضوع باید آگاهی پیدا کنند. متاسفانه خیلی از مشکلات این طیف را حتی خانواده نمی داند و ممکن است مدت ها با آنها رفتار کرده و تشخیص خود و دیگران بر معلولیت باشد و بچه را در مسیر معلویت و نابودی او ببرد در حالی که اگر در وقت طلایی شناسائی شود، می توانند آموزش ببینند.
مدیرکل بهزیستی استان کرمان گفت: حدود ۱۵۰ نفر افراد دارای اختلال اُتیسم در مراکز استان آموزش می بینند و در سال های اخیر تست "هیوا" را در تمام مهدهای کودک اجرا کردیم و در سن طلایی دو تا سه سالگی بررسی و بسیاری از بچه های دارای اختلال شناسایی شدند.
وی درباره تفاوت آمار کودکان شناسائی شده و آنها که در مراکز آموزش می بینند، اظهار کرد: ممکن است خانواده هنوز آگاهی لازم را نداشته باشد، در حالی که دریافت خدمت در مراکز بسیار بهتر است و همچنین ممکن است این افراد به مراکز دسترسی نداشته باشند.
صادق زاده با اشاره به اینکه بچه های آموزش دیده به مراتب وضعیتشان متفاوت تر از بچه هایی است که در خانه می مانند، بیان کرد: مربی های مهدکودک با تعداد زیادی از بچه ها سر و کار دارند و نمی توان توقع داشت در شناسائی کودکان دارای اختلال اُتیسم کمک کنند اما اگر آگاهی از رفتار و شناسائی اُتیسم داشته باشند، می توانند کمک کنند و سعی می کنیم دوره آموزشی برای مربیان مهدکودک بگذاریم که اگر با این نوع رفتار کودکی مواجه شوند، آن ها را معرفی کنند.
وی درباره علائم اختلال اُتیسم بیان کرد: در این اختلال ارتباط اجتماعی کودکان کم و با دیگران قطع است و ممکن است والدین از آن به ناسازگاری تعبیر کنند.
مدیرکل بهزیستی استان کرمان گفت: یکی دیگر از علائم این است که کودک گفتار طوطی وار دارد و گاهی یک کلمه را زیاد تکرار می کند؛ بعضا رفتارهای یک مرتبه ای نشان می دهد یعنی یکدفعه از جایش بلند می شود و یا می نشیند بدون اینکه با کسی ارتباط داشته باشد اما بیشترین نشانه اختلال اُتیسم این است ارتباطات اجتماعی را مختل می کند.