سیر صعودی مشکلات معلولان در پیک چهارم کرونا

سایه سنگین پیک چهارم کرونا باعث شده است معلولان و افراد کم توان بیش از پیش در دسترسی به امکانات درمانی، توانبخشی و بهداشتی با مشکل مواجه شوند.

طغیان موج چهارم کرونا در کشور، بیشتر استان‌ها را در وضعیت قرمز و فراتر از آن قرار داده است. این روزها نوع انگلیسی کووید ۱۹ بر دشواری‌های جامعه افزوده و روز به روز بر شمار مبتلایان و جانباختگانش می‌افزاید. در چنین شرایطی و درحالی که بیم ورود نوع هندی کووید نیز می‌رود، به گواهی آمار میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی به زیر ۶۰ درصد سقوط کرده، افزایش محدودیت‌ها و تعطیلی برخی مشاغل و مراکز تنها راه قطع زنجیره ابتلا و رهایی از وضعیت کنونی به نظر می‌رسد. اما همین محدودیت‌ها که بسیاری دست و پا شکسته رعایت می‌کنند زندگی افراد دارای معلولیت را مختل کرده است. آن‌ها که یکی از آسیب پذیرترین اقشار جامعه به شمار می‌آیند با رعایت محدودیت‌ها دچار مشکلات عدیده‌ای می‌شوند و با رعایت نکردن آن جانشان به خطر می‌افتد.

کرونا کمک به نابینایان را سخت کرده است

مرضیه یکی از همین افراد است. او که با وجود نابینایی از پای ننشسته و در یک مؤسسه فرهنگی فعالیت می‌کند، می‌گوید: با شیوع کرونا و فاصله‌گذاری اجتماعی مردم کمتر به ما کمک می‌کنند. اما با شیوع کرونا انگلیسی، اوضاع بدتر شده است. کمتر کسی علاقه دارد دست یک نابینا را بگیرد. گاهی بیش از ۲۰ دقیقه کنار خیابان می‌ایستم تا کسی دست مرا بگیرد و از خیابان عبور کنم. هرچند این موضوع ناراحت‌کننده است، اما من به دیگران حق می‌دهم که نگران سلامتی خود باشند.

عباس آقا، اما مشکلی دیگر دارد. او باید برای تزریق یکی از داروهایش هر ماه به بیمارستان مراجعه کند، چون تزریق این دارو نیازمند دستگاه و شرایط خاص است. او می‌گوید: چند روزی است که به آژانس زنگ می‌زنم، اما ماشین ندارند. با بیمارستان هم تماس گرفتم که پرستار بفرستند، اما گفتند هیچ‌یک از پرستارها خدمات در منزل ارائه نمی‌دهند.

پدر یکی از معلولین که توانسته با همه دشواری‌ها در یکی از رشته‌های ورزشی برای کشور افتخارآفرین باشد، از شرایط بد روحی فرزندش می‌گوید و اینکه قرنطینه خانگی و محدودیت‌های اعمال شده، شرایط جسمی و روانی قهرمان را برهم زده است. او می‌گوید: روز گذشته مجبور شدم به صورت مخفیانه فرزندم را به باشگاه ببرم. دو نفری تمرین کردیم و بازگشتیم. همین تمرین مخفیانه حال او را بهتر کرد. او تأکید می‌کند برای جلوگیری از افت وضعیت جسمی پسرش این کار را تکرار خواهد کرد. مریم خانم، اما همسر یک معلول ضایعه نخاعی است. شیوع کرونا او را خانه‌نشین کرده درحالی که هزینه‌ها بیداد می‌کند. او می‌گوید: هر روز یکی از بچه‌ها به ما سر می‌زد و در جابه‌جا کردن پدرشان مرا کمک می‌کرد. به دلیل شیوع کرونا و ترس از انتقال بیماری، بچه‌ها کمتر به ما سر می‌زنند. همین باعث شد همسرم دچار زخم بستر شود. هزینه پانسمان زخم بستر هر بار ۵۰۰ هزار تومان بود که باید روزانه انجام می‌شد. بعضی روزها هم مجبور بودیم در طول روز دوبار اینکار را انجام دهیم. خدا را شکر می‌کنم که همسرم از این اتفاق جان سالم به در برد و بهبود یافت.

کرونا جان معلولین را تهدید می‌کند

محمد نوری مدیر دفتر فرهنگ معلولین معتقد است، در دوران همه‌گیری و اعمال محدودیت‌ها افراد دارای معلولیت بیش از سایر اقشار جامعه دچار آسیب شده‌اند.

او می‌گوید: متأسفانه تعداد مرگ‌ومیر در این گروه از جامعه افزایش یافته است. آماری که مسئولین بهزیستی ارائه می‌دهند مربوط به افرادی است که در مراکز بهزیستی نگهداری می‌شوند در حالی که تعداد زیادی از معلولین در خانه‌ها و در میان اعضای خانواده خود زندگی می‌کنند و از تزریق واکسن بی‌بهره مانده‌اند.

او می‌افزاید: هنگامی که جامعه براثر شیوع بیماری ضعیف می‌شود، این ضعف و حتی ناکارآمدی بر زندگی معلولین اثرمی‌گذارد، چون بیشتر این افراد از سوی مردم و نهادهای مردمی نگهداری و هدایت می‌شوند. در حقیقت در شرایط محدودیت و قرنطینه خانگی افراد دارای معلولیت از تردد گرفته تا امکان استفاده از پرستار و درمانگر در خانه با مشکلات عدیده‌ای مواجه شده‌اند.

از ترس کرونا حبس شده‌ایم

علی ضرابی، رئیس هیأت مدیره مرکز حمایت از معلولین ضایعه نخاعی ایران نیز بر افزایش مشکلات افراد دارای معلولیت تأکید می‌کند و می‌گوید: عدم دسترسی به امکانات درمانی، توانبخشی و بهداشتی به دلیل شیوع ویروس کرونا و اعمال محدودیت‌ها، سلامت جسم و روان معلولین را به مخاطره انداخته است. افرادی که قبل از شیوع بیماری هم به دلیل نامناسب بودن مبلمان شهری، سیستم حمل و نقل و به‌طورکلی نامناسب بودن برخی زیرساخت‌ها از حقوق خود محروم می‌شدند در شرایط کرونا و به واسطه تعطیلی یا نیمه وقت بودن مراکز توانبخشی و عدم حضور در اجتماعات بشدت آسیب‌پذیر شده‌اند و به زندانیان در خانه تبدیل شده‌اند.

ضرابی ادامه می‌دهد: این روزها افراد دارای معلولیت و خصوصاً معلولین ضایعه نخاعی که اغلب سرپرست خانوار و وابسته به درآمدهای دریافتی از سازمان بهزیستی هستند، با مشکلات معیشتی بسیاری مواجه هستند. در بهترین شرایط معلولین ضایعه نخاعی بیشترین درآمد را از سازمان بهزیستی دارند که کل این مبلغ با جمع حق پرستاری و حق بهداشتی و مستمری حدود ۸۰۰ تا ۹۰۰ هزار تومان به صورت ماهانه خواهد بود. این درحالی است که طی ۳ سال گذشته هزینه‌های این افراد بین ۶ تا ده برابر افزایش یافته است. از این‌رو یکی از اساسی‌ترین مطالبات ما اجرای درست قانون حمایت از معلولان است. در حال حاضر این قانون به صورت قطره چکانی اجرا می‌شود. بودجه اختصاص یافته برای اجرای این قانون ۱۷۰۰ میلیارد تومان است که البته نسبت به سال گذشته ۴۰۰ میلیارد تومان افزایش یافته است. اما بودجه تخمین زده شده برای انجام اقدامی اثرگذار، ۳۸ هزار میلیارد تومان بوده است. با توجه به تورم ۴۱ درصدی که سازمان آمار اعلام کرده است می‌توان گفت که امسال در بودجه پسرفت هم داشته‌ایم. قانون جامع ماده ۲۷ توضیح می‌دهد حق معیشت معلولین باید مطابق حقوقی که وزارت کار برای کارگران درنظر گرفته، پرداخت شود. اما این حق معیشت برای ۹۰ تا ۱۲۰ هزار نفر و بین ۳۰۰ تا ۴۶۰ هزار تومان، سه ماه یک بار پرداخت می‌شود. این گروه از جامعه باید به عنوان شهروندان درجه یک محسوب شوند و از حقوق یکسان برخوردار باشند.

اجتناب از دریافت خدمات توانبخشی در شرایط کرونایی

محمد کمالی عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران هم بر این باور است که بحران کرونا افراد دارای معلولیت را با مشکلات مضاعفی مواجه کرده است. معاون سابق توانبخشی بهزیستی می‌گوید: اشتغال افراد دارای معلولیت و حتی تأمین مستمری‌ها علی‌رغم افزایش‌های اعمال شده، یکی از اصلی‌ترین مشکلات افراد دارای معلولیت است که مستقل زندگی می‌کنند. به عنوان مثال در بیشتر جوامعی که با مشکل اشتغال روبه‌رو هستند نسبت افراد دارای معلولیت درگیر مشکل اشتغال، دو برابر و حتی سه برابر افراد عادی است. از سوی دیگر در کشور زیرساخت‌های مناسب برای امکان دسترسی و تأمین نیازهای این گروه از جامعه وجود ندارد. برای مثال، چون خطر ابتلا به بیماری کرونا برای این گروه بیشتر از سایرین است، استفاده از سرویس‌های حمل و نقل عمومی می‌تواند تهدیدی برای سلامتشان باشد و استفاده از سرویس حمل و نقل خصوصی هم مشکلاتی نظیر افزایش هزینه‌ها و حتی سرویس ندادن به فرد معلول را در پی دارد.

او می‌افزاید: با شیوع کرونا افراد دارای معلولیت که از امکانات بهداشتی و توانبخشی استفاده می‌کردند با محدودیت بیشتری مواجه شدند. برای مثال در جلسات گفتاردرمانی و کاردرمانی که نیازمند ارتباط دوطرفه است، با توجه به نزدیکی زیاد درمانگر با بیمار امکان انتقال بیماری وجود دارد. از این‌رو برخی از خانواده‌ها از دریافت برنامه توانبخشی اجتناب می‌کنند. گاهی هم این درمانگران هستند که از بیم جان خدمات مذکور را ارائه نمی‌دهند. ترس از ابتلا به بیماری باعث شده فعالیت‌های این گروه ازجامعه در شرایط فعلی نسبت به زمان قبل از شیوع بیماری کرونا بسیار محدود شود و حتی شاید اصلاً فعالیتی صورت نگیرد.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران با اشاره به فضای مجازی می‌گوید: در حال حاضر برای حفظ سلامتی افراد جامعه بسیاری از آموزش‌ها آنلاین شده است حتی خرید و فروش اقلام هم عمدتاً به صورت آنلاین صورت می‌گیرد که این امر باعث شده افراد دارای معلولیت با مشکلاتی مواجه شوند.

او تأکید می‌کند: تأمین وسایل بهداشتی توانبخشی هم در دوران شیوع کرونا سخت‌تر شده است. در تحقیقی که در فروردین سال گذشته انجام دادیم ۷۰ درصد از افراد پاسخگو در جمعیت ۱۴۰۰ نفره از وسایل کمک توانبخشی و تجهیزات توانبخشی استفاده می‌کردند. این رقم بالایی است و حالا که شرایط کرونایی بر تأمین آن سایه انداخته معلولین با مشکلات جدی مواجه شده‌اند.

کمالی می‌افزاید: از یک میلیون و ۶۰۰ هزار نفری که تحت پوشش بهزیستی هستند چیزی قریب به ۵۱ هزار نفر در مراکز شبانه‌روزی بهزیستی نگهداری می‌شوند. در زمینه تأمین واکسن برای این افراد اقدام شده، اما برای مجموعه عظیم یک میلیون و پانصد هزار نفری که در خانواده‌ها زندگی می‌کنند هنوز اقدامی صورت نگرفته است. سازمان بهزیستی در زمینه کنترل کرونا در مراکز موفق بوده و تعداد فوتی‌ها قابل تأمل است، اما در مورد افرادی که در خانه‌ها هستند اطلاعاتی در دست نیست و مشخص نیست چه تعداد از آن‌ها دچار کرونا شده‌اند و چه تعدادی براثر این بیماری جان خود را از دست داده‌اند.

او با اشاره به راهکارهای کاهش تعداد مبتلایان اظهار می‌کند: اولین اقدام آموزش و آگاه‌سازی نسبت به خطرات بیماری کرونا و رعایت پروتکل‌های بهداشتی است. مثلاً ماسک که بر استفاده از آن تأکید بسیاری شده در حوزه ناشنوایان، ارتباطات را دچار مشکل می‌کند. استفاده از ماسک برای کودکان و نوجوانانی که ناتوانی هوشی یا کم توانی ذهنی دارند وطیف اوتیسم بسیار سخت است. نکته دوم تأمین امکانات مورد نیاز از طرف سازمان بهزیستی و ارتباط با این افراد است. تا جایی که اطلاع دارم ایده‌هایی برای کمک وجود داشته و مستمری هم افزایش یافته است، اما حد مستمری آنقدری نیست که بتواند مشکلات این افراد را رفع کند به هر حال یک توجه ویژه‌ای در حوزه افراد دارای معلولیت نیاز است.

مدیر دفتر فرهنگ معلولین نیز معتقد است باید با افزایش مهارت معلولین، شرایطی را مهیا کنیم که آن‌ها مانند بسیاری از کشورها در خانه کار کنند و درآمد داشته باشند تا به مشکلات معیشتی و حتی مشکلات روانی نظیر افسردگی دچار نشوند.

او همچنین می‌گوید: برای گذر از این بحران با حداقل آسیب، ارائه راهکار مهم است. ما می‌توانیم تحت نظر سازمان بهزیستی در هر محله‌ای یک کمیته متشکل از افراد آن محله که مهارت‌هایی نظیر تزریقات و... را آموخته‌اند ایجاد کنیم. این افراد می‌توانند به وضعیت معلولین محله رسیدگی کنند و مانع بروز مشکلات امروزی شوند. این تجربه بعد از جنگ جهانی دوم در برخی از کشورهای اروپایی که بیش از ۷۰ درصد جمعیت شان دچار معلولیت شده بود اجرا شد و البته موفقیت‌آمیز هم بود. البته برای پیشگیری از برخی سودجویی‌ها باید اقدامات این کمیته زیرنظر بهزیستی صورت گیرد.

کد خبر 35181

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
3 + 6 =

خدمات الکترونیک پرکاربرد