علی عرب‌نژاد در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به برنامه کشوری غربالگری، تشخیص و مداخله زود هنگام شنوایی نوزادان و شیرخواران، اظهار کرد: این برنامه با هدف کشف نقائص شنیداری و انجام مداخله زود هنگام از بدو تولد نوزادان و شیرخواران انجام می‌گیرد.
وی افزود: این برنامه از جمله طرح‌های ملی سازمان بهزیستی کشور است و از سال ۸۴ در کشور آغاز و در استان خراسان جنوبی از نیمه دوم سال ۸۷ با پوشش ۸ درصدی آغاز و در حال حاضر به پوشش ۱۰۰ درصدی جامعه هدف رسیده است.
مدیرکل بهزیستی خراسان جنوبی با بیان اینکه برنامه کشوری غربالگری، تشخیص و مداخله زود هنگام شنوایی نوزادان و شیرخوران در کشور ۱۵ ساله و در استان ۱۲ ساله شد، ادامه داد: شعار روز جهانی شنوایی سال ۹۹؛ مراقبت شنوایی برای همه؛ غربالگری، توانبخشی و ارتباط است.
عرب‌نژاد ادامه داد: پیشگیری در راستای ارتقاء سلامت عمومی جامعه و کاهش هزینه‌های بهداشتی نقش عمده‌ای دارد؛ یکی از ابعاد مهم این مسئله که در طی سال‌های اخیر روز به روز توجه بیشتری به آن معطوف شده، غربالگری در دوره نوزادی است که از موارد مهم آن، غربالگری شنوایی در بدو تولد است.
وی اظهار کرد: نزدیک به یک میلیارد نفر در سراسر جهان با ناتوانی زندگی می‌کنند؛ از این آمار، در حدود ۲۷۵ میلیون نفر دارای کم شنوایی هستند.
غربالگری بیش از 180 هزار نوزاد
مدیرکل بهزیستی خراسان جنوبی با بیان اینکه در حدود ۵ میلیون نفر دارای کم شنوایی عمیق هستند، افزود: با توجه به اهمیت پیشگیری و کنترل آسیب‌های شنوایی و بر اساس برنامه اعلام شده از سوی سازمان بهداشت جهانی (WHO) هر ساله ۱۳ اسفندماه (سومین روز از ماه مارس میلادی) به عنوان روز جهانی شنوایی نامگذاری می‌شود.
عرب نژاد با اشاره به گزارش آمار و عملکرد استان در طول ۱۲ سال اجرای برنامه در استان، تصریح کرد: این برنامه از نیمه دوم سال ۸۷ در استان اجرا و تاکنون بالغ بر ۱۸۰ هزار و ۱۴۶ هزار نوزاد در بدو تولد در زایشگاه‌های استان، تحت پوشش برنامه قرار گرفته که از این مجموع ۱۸۰۲ کودک شناسایی و تحت مداخلات طبی و توانبخشی قرار گرفته‌اند.
وی افزود: از مجموع ۱۹۸ کودک کم شنوای شناسایی شده ۱۸۹ کودک سمعک دریافت کرده‌اند که ۱۴۹ کودک سمعک دولتی توسط سازمان دریافت کرده و ۴۰ نفر سمعک غیردولتی و ۴۲ کودک تحت کاشت حلزون قرار گرفته‌اند و از این مجموع ۱۲۱ کودک در مراکز غیردولتی توانبخشی خانواده و کودک کم شنوا سازمان بهزیستی پذیرش و تحت آموزش‌های گفتار درمانی، تربیت شنیداری، مشاوره و آموزش والدین و فعالیت‌های هنری و فوق برنامه و موسیقی درمانی قرار گرفته‌اند.
وی با بیان اینکه همچنین کلاس‌های تربیت شنیداری پس از کاشت حلزون با نظارت مرکز کاشت حلزون خراسان رضوی برای این کودکان در این مراکز برگزار می‌شود، ادامه داد: ۱۰۰ درصد موالید استان در ۱۱ ماهه نخست سال جاری تحت پوشش برنامه غربالگری شنوایی نوزادان قرار گرفتند.
مدیرکل بهزیستی خراسان جنوبی اظهار کرد: با توجه به اجرای برنامه کشوری غربالگری شنوایی نوزادان در بستر بیمارستان‌های استان و علی رغم شیوع بیماری کووید ۱۹ از ابتدای سال جاری و با توجه به اینکه بیشتر شهرستان‌های استان در وضعیت قرمز و نارنجی قرار داشتند غربالگران برنامه شنوایی زیرمجموعه مؤسسات بخش غیر دولتی این اداره کل، از اردیبهشت ماه سال جاری به عنوان مدافعین سلامت شنوایی نوزادان در بستر بیمارستان‌های استان با رعایت پروتکل‌های بهداشتی وزارت بهداشت و بهزیستی کشور حضور یافته و تمامی موالید را تحت پوشش قرار داده‌اند.
عرب نژاد ادامه داد: همچنین با توجه به موج اول شیوع بیماری کووید ۱۹ در فروردین ماه که منجر به توقف این برنامه و تعطیلی مراکز غربالگری منجر شد حداکثر موالید فروردین ماه طی برنامه ریزی دقیق و پیگیری توسط بخش غیردولتی، در این بازه زمانی تحت پوشش قرار گرفته‌اند.
وی افزود: در ۱۱ ماهه نخست سال جاری ۱۳ هزار و ۹۲۴ نوزاد در بدو تولد تحت پوشش برنامه غربالگری، تشخیص و مداخله زود هنگام شنوایی نوزادان قرار گرفتند که از این مجموع تعداد ۱۳۰ کودک به مرحله تشخیص راه یافتند که پس از ارزیابی تشخیصی تعداد ۴۱ کودک مبتلا به کم شنوایی خفیف تا عمیق شناسایی و به مرحله مداخلات توانبخشی و دارویی راه یافتند.
مدیرکل بهزیستی خراسان جنوبی اظهار کرد: از مجموع ۴۱ کودک کم شنوای شناسایی شده، ۲۱ کودک تحت مداخلات دارویی و ۲۰ کودک سمعک دولتی توسط اداره کل بهزیستی استان دریافت کرده و چهار کودک در نوبت کاشت حلزون هستند.
عرب نژاد تصریح کرد: این برنامه با همکاری و تعامل تنگاتنگ دستگاه‌های اجرایی چون دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی بیرجند و اداره کل ثبت احوال استان در حال اجراست.
وی افزود: در حال حاضر خراسان جنوبی، دارای ۱۷ دستگاه غربالگری شنوایی مجهز و پیشرفته جهت اجرای برنامه است، همچنین تعداد ۲۱ مرکز غربالگری شنوایی نوزادان در استان، در حال ارائه خدمت به همشهریان هستند.
مدیرکل بهزیستی خراسان جنوبی با بیان اینکه همچنین در حال حاضر ۲۱ مجری غربالگری آموزش دیده، ۱۶ مسئول پیگیری، جهت پیگیری کودکان شناسایی شده در برنامه تا حصول نتیجه درمان و ۲ کلینیک ارزیابی شنوایی شناسی و تعدادی از متخصص گوش و حلق و بینی و اطفال در استان در برنامه همکاری دارند، همچنین ۱۵ موسسه غیردولتی تحت نظارت اداره کل بهزیستی خراسان جنوبی به عنوان بخش غیردولتی و دو مرکز غیردولتی خانواده و کودک کم شنوا در شهرستان‌های بیرجند و قاین در این برنامه فعالیت دارند.
بیماری که از نظرها پنهان می‌ماند
عرب نژاد تصریح کرد: از آنجایی که افت شنوایی مسئله‌ای شایع است و براساس تحقیقات متخصصین از هزار تولد زنده تا سه نوزاد با نوع و مقداری از افت شنوایی دائم بدنیا می‌آیند و در صورت عدم تست و آزمایش نشدن به سادگی از نظرها پنهان می‌ماند.
وی افزود: در صورت عدم شناسایی این مشکل تا قبل از ۶ ماهگی، اختلالات و تاخیر در یادگیری و کسب گفتار و زبان بوجود آورده و تبعات دیگری نیز که البته قابل اجتناب و پیگیری هستند بروز می‌کنند.
مدیرکل بهزیستی خراسان جنوبی بیان کرد: لذا با توجه به اهمیت این برنامه به خانواده‌ها هشدار می‌دهیم در بدو تولد از غربالگری شنوایی نوزادان خود مطمئن شده و مراقب شنوایی فرزندان خود باشند چرا که بی علامتی شایع ترین علامت افت شنوایی در بدو تولد است و بهترین زمان طلایی جهت تشخیص تا ۳ ماهگی و درمان کم شنوایی تا ۶ ماهگی است.
عرب نژاد ادامه داد: خانواده‌ها باید بدانند معلولیت هزینه دارد و هزینه آن هم تنها برعهده شخص نیست و خانواده و جامعه نیز در پرداخت این هزینه‌ها سهیم هستند و نوع این هزینه‌ها هم بسیار متنوع است و صرفا جنبه اقتصادی ندارد.
وی افزود: گاهی هزینه‌های روانی و اجتماعی آن بسیار بیشتر از هزینه‌های آشکار اقتصادی آن است و توصیه جدی و تاکید اصلی ما در بهزیستی به عنوان متولیان بحث پیشگیری از بروز معلولیت‌ها و مجری برنامه کشوری غربالگری، تشخیص و مداخله زودهنگام شنوایی نوزادان و شیرخواران، این است که خانواده‌ها سلامت شنوایی نوزادان خود و بالاخص غربال اولیه به در بدو تولد مطمئن شوند.
مدیرکل بهزیستی خراسان جنوبی بیان کرد: هم استانی‌ها می‌توانند برای کسب اطلاعات بیشتر به ادارات بهزیستی شهرستان‌ها یا به آدرس اینترنتی. www.behzisti-kj.ir مراجعه کنند.
وی اظهارکرد: اطلاع رسانی عمومی و دادن آگاهی لازم به خانواده‌ها درخصوص خطرات این بیماری و مزایای حضور خانواده‌ها بدون همکاری این ارگانها میسر نخواهد بود و با این هدف که بتوانیم کودکان استان را از مشکل شنوایی نجات دهیم.
عرب نژاد یادآور شد: کمک و مساعدت تمامی سازمان‌های تصمیم گیر و برنامه ریز در استان ضامن و ستون اجرای موفق و تحقق این برنامه خواهد بود.
نظر شما