در رسانه| زنانه شدن اعتیاد، تهدیدی برای سلامت نسل آینده

در دهه‌ اخیر تابوی اعتیاد در خانم‌ها شکسته شده و موارد بسیاری از گرایش بانوان به موادمخدر را در سطح جامعه می‌بینیم البته اینکه مسئله اعتیاد را جنسیتی کنیم، بیهوده است و نگاه به اعتیاد باید یکسان و حمایت‌ها برابر باشد اما به علت حساسیت‌های جسمانی و روانی زنان و نقش پررنگ آنها در خانواده و جامعه، مسئله اعتیاد آنها نیز پیچیده و قابل‌ بحث است.
یک کارشناس حوزه اعتیاد در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه متاسفانه اعتیاد به سمت زنانگی پیش می‌رود، مطرح کرد: قبلا اگر الگوهای اعتیاد در مردان و سنین بالا بیشتر بود اما الان اعتیاد به خانم‌ها و افراد کم‌سن رسیده است.
حجت‌الله حاتمی با اشاره به اینکه حرکت سریع به سمت صنعتی شدن، هنجارها را در جامعه تغییر می‌دهد و یکی از دلایل گرایش بانوان به موادمخدر این است که ما همه جوانب این روند را درنظر نگرفته‌ایم، گفت: تبلیغات پیرامون مصرف موادمخدر عامل بسیار مهمی در گرایش بانوان به مصرف مواد است؛ به عنوان مثال بسیاری از خانم‌ها در ابتدا شیشه را به عنوان داروی لاغری و یا به جهت روشن شدن پوست استفاده می‌کنند.
وی با بیان اینکه در مسئله پیشگیری از اعتیاد خانم‌ها باید به سمت تحکیم بنیان خانواده برویم و عوامل خطر و محافظ را باهم به آن‌ها معرفی کنیم، اظهار کرد: وقتی در بستر خانواده یکی از افراد، اعتیاد داشته باشد، ضریب اینکه سایر افراد به دلایل مختلفی مانند کنجکاوی درگیر مصرف موادمخدر شوند، بالاتر است.
حاتمی با بیان اینکه بانوان بستر اصلی و امن خانواده هستند، توضیح داد: زنان در جامعه نقش مولد دارند و وقتی خانم‌ها دچار اعتیاد شوند، سلامت نسل آینده و فرزندآوری دچار خطر می‌شود.
وی ادامه داد: با گرایش‌ خانم‌ها به موادمخدر که منبع آرامش در خانواده هستند، شالوده خانواده بهم می‌ریزد و رفتارهای پرخطر بعدی آنها مانند روسپی‌گری، انتقال بیماری‌های مقاربتی و کارتن‌خوابی نمود بیرونی مناسبی ندارد.
این کارشناس حوزه اعتیاد در رابطه با نقش رسانه‌ها در جهت پیشگیری از اعتیاد خانم‌ها خاطرنشان کرد: رسانه رکن اساسی دموکراسی است و با تولیدات رسانه‌ای و ضریب نفوذی که دارد باید عوامل خطر و محافظ را به افراد معرفی کند.
وی با بیان اینکه در حوزه اعتیاد دو مقوله اصلی داریم که باید به آن توجه شود، گفت: مبحث کلان در سطح کشور مبحث درمان محور است تا پیشگیری محور و تمام سیاستگذاری‌ها، برنامه ریزی‌ها و اعتبارات با وجود اینکه همیشه می‌خواهیم پیشگیری کنیم، به رویکرد درمان محور تخصیص داده می‌شود و رویکرد درمان محور بر رویکرد پیشگیری‌محور قالب است اما اگر بخواهیم در بخش درمان تمرکز کنیم هزینه‌ها بالا می‌رود و مداخله بهنگام انجام نمی‌شود.
حاتمی با اشاره به اینکه اعتیاد دیگر از شکل سنتی خارج شده و تجارت موادمخدر بعد از اسلحه و نفت بزرگترین تجارت پرسود دنیاست و اگر از این مسئله غافل شویم ضرر خواهیم کرد، یادآور شد: همه پیامدهای اعتیاد در خانم‌ها و آقایان می‌طلبد در برنامه ریزی‌ها با توجه به وضعیت موجود برنامه ریزی کنیم نه آنچه خودمان تصور می‌کنیم.
وی تصریح کرد: متاسفانه به بخش‌های پیشگیری توجه نکردیم و اعتیاد را به عنوان تابو برای خانم‌ها درنظر گرفتیم اما این مسائل باید گفته شود و تمام تلاش ما این باشد اعضای خانواده متناسب با نقش خود در شکل صحیح و بستر مناسب آموزش ببینند تا بار هیجانی آن کاهش یابد.
این کارشناس حوزه اعتیاد بیان کرد: ما باید در تمام برنامه‌ریزی‌های حوزه موادمخدر از جامعه شناسان و روانشناسان صاحب‌نظر واقعی بدون نگاه سیاسی و حزبی بخواهیم حضور داشته باشند و به یک برنامه اجرایی برسیم.
وی اظهار کرد: در شورای هماهنگی موادمخدر بیش از ۲۰ ارگان عضو هستند و بودجه دریافت می‌کنند و هر سال آمارهای فراوانی از اقدامات انجام شده می‌دهند اما کار درستی صورت نگرفته چراکه منتج به نتیجه خوبی نشده است.
حاتمی در پایان خاطرنشان کرد: قانون جامع مبارزه با پیشگیری اعتیاد باید بازنگری شود چراکه افزایش تعداد دستگاه‌ها به نتیجه قابل قبولی نرسیده است بنابراین باید فقط دو یا سه دستگاه متولی این امر شوند.
معاون پیشگیری اداره‌کل بهزیستی استان همدان نیز در گفت‌وگو با ایسنا، از وجود سه کمپ ترک اعتیاد برای خانم‌ها در استان خبر داد و اظهار کرد: مراکز ماده ۱۵ بهزیستی و یا همان کمپ‌های ترک اعتیاد، خودمعرف هستند و افراد با تمایل، میل و انگیزه شخصی خود به آنجا مراجعه می‌کنند.
شجاع احسانی تصریح کرد: هیچ اجباری برای نگهداری این افراد در کمپ‌ها نیست و هر زمان بخواهند می‌توانند از مرکز خارج شوند اما معمولا در خانم‌ها کمتر این اتفاق می‌افتد و خانم‌ها نسبت به آقایان کمتر از کمپ‌ها خارج می‌شوند.
وی ادامه داد: علت این مسئله این است که خانم‌ها ممکن است از نظر ظاهری دچار مشکل شوند و از اعضای خانواده خجالت بکشند بنابراین معمولا در خانم‌ها میزان رضایت و آمار بهبود نسبت به آقایان بیشتر است.
معاون پیشگیری اداره کل بهزیستی استان همدان با بیان اینکه خانم‌هایی که به کمپ‌های ترک اعتیاد مراجعه می‌کنند از خانم‌ خانه‌دار تا شاغلان هستند، مطرح کرد: این افراد به سبب محدودیت‌های شغلی و یا خانوادگی خسته شدند بنابراین تمایل دارند مصرف مواد را ترک کنند.
وی با بیان اینکه سه کمپ ترک اعتیاد برای خانم‌ها در شهرستان‌های همدان، ملایر و نهاوند وجود دارد، خاطرنشان کرد: در این مراکز پزشک، روانشناس و مددکار حضور دارد تا به افراد کمک کنند حتی در صورت لزوم مددکار، پیگیری‌های بعد از ترخیص را هم انجام می‌دهد.
احسانی در پایان یادآور شد: اگر خانم‌هایی که از مرکز ترک اعتیاد خارج می شوند به گروه های NA بپیوندند، صیانت پس از ترخیص را انجام دهند و نگاه حمایتی خانواده را داشته باشند، امکان گرایش مجدد آنها به موادمخدر کمتر است.