ایلام| شایع ترین مشکلات سلامتی در دوران سالمندی و توصیه های تغذیه ای صحیح در سالمندان

متن کامل این مقاله به شرح ذیل است:

"سالمندی جمعیت اولین رویداد موفقیت آمیز برای توسعه سیاست های بهداشتی ،اجتماعی و اقتصادی است"
(گروها رلم براند تلند – دبیر کل سازمان جهانی بهداشت سال 1999)

هر چند تغییرات مربوط به سالمندی ممکن است از سال ها قبل آغاز شود ،ولی طبق تعریف دوران سالمندی به سنین بالای 60 سال اطلاق می گردد،نحوه نگرش به سالمندی خود اهمیت فراوانی داشته و باید باور کرد که سالمندی یک بیماری نیست بلکه پدیده ایی طبیعی می باشد که از لقاح شروع و با مرگ پایان می یابد .

با ایجاد تغییرات سالم در عادات و شیوه زندگی افراد می توان این دوران را با سلامتی و نشاط بیشتری سپری کرد و عوارض مربوط به پیری را به حداقل رساند تا افراد سالمند از این دوران زندگی خود نیز نهایت لذت را برده و همچنان احساس توانمندی و سلامتی داشته باشد .

آنچه مادر این مبحث به آن خواهیم پرداخت مروری براصول تغذیه صحیح و تو صیه ها ی کاربردی به این سنین در شرایط سلامت و بیماری است .تغذیه صحیح در دوران سالمندی حائز اهمیت است . داشتن یک تغذیه صحیح سبب میشود فرد سالمند سلامتی خود را حفظ کرده و از بسیاری از بیمار های مزمن مصون بماند و یا آن ها را راحت تر کنترل کند .

شایع ترین مشکلات سلامتی در دوران سالمندی و تو صیه های تغذیه ای مربوط به آن

سوءتغذیه

متاسفانه درصد بالایی از سالمندان به درجاتی از سوءتغذیه مبتلاهستند که عوامل متعددی در ایجاد آن نقش دارند . برخی ازاین عوامل عبارتند از افسردگی وفراموشی ،فقر و کمی در آمد ،مصرف دارو های متعدد،زندگی در خانه سالمندان اشکال در بلع ،تنهایی ،مشکلات در تهیه و طبخ غذا ،مشکلات دهان و دندان ،ابتلا به بیماری های مزمن مثل دیابت ،پارکینسون و...بی اشتهایی ،کاهش حس چشایی و بو یایی،ضعف جسمانی ،آگاهی های تغذیه و سو ءتغذیه در سالمندان خود را به عوارضی مثل خستگی ،کمی تحرک ،ضعف ،فراموشی و ناراحتی های عصبی نشان می دهد سو تغذیه بیشترین اثر خود را از طریق کمبود پرو تئین ،ویتامین ها و املاح بر جای می گذاریم و از آنجا یی که رژیم غذایی سالمندان اکثرا از نظر ویتامین ها و املاح فقیر است ،سالمندان می توانند از مصرف مکمل های ویتامینی بهره مند شود.

یبوست

احتمال ابتلا به یبوست در سالمندان بالا است و عواملی که در ایجاد آن دخیل هستند ،تغذیه نامناسب ،مصرف نکردن آب کافی مصرف بیش از حد ملین ها وبرخی داروها و همچنین بی تحرکی و استراحت طولانی مدت در بستر می باشد . برای رفع یبوست تو صیه میشود فردروزانه از غذاهای حاوی فیبر کافی مثل میو ه ها ،سبزی ها و نان های سبوس دار استفاده کند . و میوه های خشک مثل انجیر، برگه زرد آلو و ...را که غنی از فیبر هستند را در رژیم غذایی خود بگنجاند . مصرف روزانه 4تا 8 لیوان آب به عملکرد مناسب رو ده ها کمک می کند ،فرد باید تحرک بدنی کافی داشته و از مصرف غذاهای آماده که اغلب فیبر کمی دارند ،پرهیز کند .

آلزایمر

سالمندان مبتلا به آلزایمر به دلیل افسردگی و فراموشی در معرض خطر سو ءتعذیه و مصرف ناکافی غذا هستند . برای این سالمندان باید برنامه غذایی منظمی تهیه کرده و بر مصرف غذای آن ها نظارت شود . همچنین موقع صرف غذا باید فضای شاد و غذاهایی که مصرفشان راحت تر است را برای آن ها تدارک دید . کنترل وزن برای سالمندان مبتلا به آلزایمر بسیار مهم است .

مشکلات مربوط به فشار خون

افزایش فشار خون در سالمندان شایع است و عامل خطری برای بیماری های قلبی – عروقی ،کلیوی وتخریب شبکیه چشم می باشد ،برای کنترل فشار خون ،مصرف نمک ،غذاهای شور و چربی ها به ویژه روغن های جامد در ر ژیم غذایی محدود شده ودر عوض مصرف میو ه ها و سبزی ها به ویژه به صورت خام افزایش یابد همچنین وزن در محدوده طبیعی حفظ شده واز استعمال دخانیات خود داری گردد.

پوکی استخوان

پوکی استخوان ،متخلخل شدن استخوان و مستعد شدن ،کشیدن سیگار ،کم تحرکی ،مصرف زیاد و طو لانی مدت کافئین (قهوه و چای ) و مصرف برخی داروها می تواند روند کاهش توده استخوانی را سرعت بخشد ،برای پیشگیری باید از سال های ابتدایی زندگی با مصرف مواد غذایی غنی از کلسیم نظیر شیر و لبنیات ،توده استخوانی را افزایش داد . همچنین از مصرف زیاد سدیم ،کافئین و نوشابه های گازدار ،داروهای استرو ئید ی ،کشیدن سیگار ،الکل اجتناب نمود و تمرینات منظم ورزشی را در برنامه روزانه گنجاند ،همچنین مصرف مکمل کلسیم نیز تجویز می شود که بهتر است با معده خالی مصرف شده و از مصرف همزمان آن با سایر مکمل ها نظیر روی و آهن و دارو هایی مثل انتی اسید ها ،کلسترامین و ...

آرتروز

آرتروز با تورم درد ناک مفاصل مشخص می شود ،کاهش وزن برای افراد چاق مبتلا به آرتروز ضروری است تا فشار وارد آمده برمفاصل را کاهش دهد . مصرف غذاهای غنی از ویتامین Eبه دلیل خواص آنتی اکسیدانی می تواند التهاب و تورم مفاصل را کاهش دهد . کاهش مصرف گوشت و لبنیات پر چرب افزایش مصرف روغن ماهی (به دلیل داشتن امگا -3)و...نی تواند التهاب مفاصل را کاهش دهد . مصرف شیر و لبنیات نیز ممکن است در برخی افراد آرتروز را تشدید کند ،که به واکنش های سیستم ایمنی فرد بستگی دارد .

دیابت

سالمندان مبتلا به دیابت باید برنامه غذایی مناسب و مصرف منظم داروها ،وزن ،قند و چربی خون خود را در محدوده مطلوب حفظ نماید . این افراد غذا های غنی از فیبر را در رژیم غذایی خود گنجانده ،تعداد وعده های غذایی را افزایش داد و حجم آن ها را کاهش دهند . مصرف چربی های اشباع را محدود کنند و از مصرف قندهای ساده و نمک زیاد پرهیز نمایند و فعالیت بدنی منظم داشته باشند .

هرم غذایی و میزان نیاز به هر گروه غذایی

بهترین راه اطمینان از تامین مواد مغذی مورد نیاز بدن رعایت تنوع و تعادل در رژیم غذایی یعنی استفاده از تمام گرو ه های غذایی به مقدار توصیه شده است که در هرم غذایی میزان نیاز به هر گروخ غذایی معرفی شده است .

منابع:

- اصول تغذیه رابینسون ،ترجمه ناهید خلدی

- تغذیه سالمندان در سلامتی و بیماری ،تالیف دکتر پریسا فریب کلاه دوز و دکتر ربابه شیخ اللسلام

گرداورنده : منصور غیاثی – زهرا رئیسی/دبیرخانه شورای سالمندی اداره کل بهزیستی استان ایلام

پایان/