به گزارش روابط عمومی بهزیستی استان سمنان مهدیه یحیایی کارشناس امور سالمندان و مناسب سازی اداره کل بهزیستی استان سمنان توجه به مناسب سازی فضاهای شهری جهت سالمندان از نیازهای مهم سالمندان دانست:
بخش قابل توجهی از افراد جامعه در زمره گروه سالمندان قرار دارند که بیش از ۹ درصد جمعیت استان را آن عزیزان تشکیل می دهند. از آنجا که سالمندان مانند سایر افراد باید برای رفع احتیاجات خود و گذران اوقات جهت فعالیتهای تفریحی و سایر امکانات اجتماعی بتوانند در سطح شهر حرکت کرده و با محیط و فضای شهری تعامل داشته باشند. فضاهای شهری علاوه بر اینکه بر تحرک، استقلال و کیفیت زندگی سالمندان بیشترین تاثیر را دارند، بر توانایی و چگونگی پیر شدن آنها نیز تاثیر میگذارد.
تفریح بخش مهمی از زندگی سالمندان را تشکیل میدهد و عادت های تفریحی سالم، زندگی سالم تر و شاداب تری را به ارمغان می آورد. پس از بازنشستگی، سالمندان زمان بیشتری برای فعالیتهای ورزشی و تفریحی از جمله استفاده از محیط پارکها و بوستان ها که به عنوان مهمترین قسمت فضاهای سبز شهری را دارند. استفاده، فهم و لذت بردن از طبیعت، فضای سبز مانند درختان و گیاهان در میان سالمندان بیشتر است. چراکه آنها زمان بیشتری برای پیاده‌روی دارند.
شهر سالم شهری است که کلیه شهروندان بتوانند از خدمات آن جامعه بهره مند شوند. یکی از اقدامات اساسی درجهت کمک به سالمندان بالابردن خدمات و تسهیلات محیط شهری برای آنان می باشد. این تسهیلات شامل مناسب سازی شبکه پیاده و شبکه ارتباطی پیاده و سواره و طراحی مناسب تجهیزات و مبلمان شهری و نیز مناسب سازی ورودی ها و نحوه دسترسی به مکان های عمومی می باشد.
بررسی وضعیت موجود معابر پیاده در شهرهای استان حاکی از نامناسب بودن آنها برای تردد سالمندان است بطوریکه فقط ۳۰ درصد معابر و فضاهای شهری استان مناسب سازی شده اند که نیاز است تمهیداتی دراین خصوص از سوی شهرداری ها مدنظر قرار گیرد.
سالمندان باید بتوانند در فضای شهری حضور پیدا کنند و مشارکت داشته باشند در غیر این صورت خانه‌نشین و منزوی خواهند شد. از اهداف و برنامه های پیشنهادی به‌منظور تحقق شهر دوستدار سالمند می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود:
۱- محیط پاکیزه و مناسب:
زیبایی محوطه طبیعی شهری ویژگی است که بسیاری از افراد ناخودآگاه به عنوان ویژگی دوستدار سالمند از آن نام میبرند. سکوت و آرامش در محیط، نظافت شهر، امکان تردد راحت از خصوصیات شهر دوستدار سالمند است.
۲-اهمیت فضای سبز:
ایجاد فضای سبز یکی از ویژگیهایی است که اغلب برای دوستدار سالمند شدن از ان نام میبرند اما در بسیاری از شهرها محدودیتهای موجود در شهر مانع استفاده سالمندان از فضای سبز میشود. گاهی به آنها رسیدگی نشده و تبدیل به زباله دانی میشود. در بعضی جاها پارکها به مکانی ناامن تبدیل شده اند. نبودن صندلی و دستشویی به اندازه کافی و نبودن سرپناه در فضاهای سبز نیز از مشکلات موجود است.
۳-مکانی برای استراحت:
یکی دیگر از ویژگیهای ضروری شهر دوستدار سالمند، در دسترس بودن مکانی برای نشستن سالمندان است. مثلا پیاده روی بدون استراحتگاه، برای سالمندان دشوار است.
۴-پیاده روی دوستدار سالمند:
وضعیت پیاده روها بر میزان توانایی سالمندان برای پیاده روی در محله اثر بسزایی دارد. پیاده روهای باریک، ناهموار، غیر همسطح، شلوغ و با جدولهای بلند، موانعی برای پیاده روی سالمندان تلقی میگردد. شرایط جوی نامطلوب ممکن است مشکلات سالمندان را در استفاده از پیاده رو بیشتر کند. بعد از بارش برف، خطر سر خوردن و سقوط مطرح است. پیاده روی دوستدار سالمند باید ویژگیهای زیر را داشته باشد:
· سطوح مسطح غیر هموار و غیر لغزنده
· عریض و مناسب برای عبور ویلچر
· جداول کوتاه که بتدریج کوتاهتر شده تا با سطح خیابان هم سطح گردد
· رفع سد معابر توسط فروشندگان دوره گرد، ماشینهای پارک شده و درختان مزاحم
· اولویت تردد برای عابران پیاده
۵- ایمنی گذرگاه عابر پیاده:
عبور ایمن از عرض خیابان مشکلی است که بسیاری از سالمندان مطرح کرده اند برخی از اصلاحات وضعیت خیابانها برای عبور سالمندان شامل، نصب چراغهای راهنمایی درگذرگاه عابر پیاده، نصب نوارهایی روی گذرگاه که مانع سر خوردن میشود، ساخت تونل و پل هوایی، نصب چراغ راهنمایی با شمارش معکوس و قابل رویت و پیامهای شنیداری می باشند.
اتوموبیل ها و ترافیک جاده ای در اکثر شهرها موانعی را هم برای عابران پیاده سالمند و هم رانندگان ایجاد میکند. مشکل رایج دیگر، عدم رعایت پیامهای ترافیکی و نیز حق تقدم عابران پیاده توسط رانندگان است.
۶-قابلیت دسترسی:
تصور مردم در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه این است که شهر آنها برای سالمندان طراحی نشده است.
نردبانهای سیمانی، فقدان سطح شیب دار از مشکلات تردد سالمندان است و مهندسان و طراحان شهرسازی باید برای این موارد آموزش ببینند.
۷-محیط ایمن:
احساس امنیت در محیط زندگی قویا اشتیاق افراد را برای فعالیت در محله برمی انگیزد و این موضوع به نوبه خود حس استقلال، سلامت فیزیکی و روانی را ایجاد کرده باعث سازگاری اجتماعی میشود.
احتمالا در بسیاری از شهرها سالمندان از آسیبهای دیگران در امانند، البته این امنیت در سایر شهرها به این وضوح نیست. برخی از مشکلات شامل وضعیت روشنایی خیابانها، خشونت، جرم، اعتیاد، استعمال مواد مخدر در اماکن عمومی و بی خانمانی است. بیرون رفتن از منزل هنگام شب خصوصا برای بسیاری از سالمندان هولناک است.
۸- پیاده راه و مسیر دوچرخه سواری :
وجود پیاده راهها و مسیرهای دوچرخه سواری شاخصهایی برای ارتقاء سلامت محیط، محیط سالم و شهر دوستدار سالمند است. اما دوچرخه سواران مخاطراتی را برای سالمندان به وجود میآورند و در بعضی شهرها دو مسیر مختلف برای دوچرخه سواران و عابران پیاده پیشنهاد میگردد.
پیاده راهها باید همسطح باشند و افراد دارای ویلچر براحتی بتوانند به ایستگاهها و مسیرها دسترسی داشته باشند.
تعبیه پارکینگ و دستشویی در پیاده راهها نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
۹- بناهای دوستدار سالمند:
در بسیاری از شهرهای جهان مانند ملبورن و دهلی نو، برای بناهای نوساز استانداردهایی ارائه شده که پس از ایجاد اصلاحات به سهولت برای سالمندان قابل دسترسی باشد.
بطور کلی ویژگیهای ضروری بناها در شهر دوستدار سالمند شامل موارد زیر است:
ü آسانسور
ü پله برقی
ü شیب راهه ها برای عبور ویلچر
ü عریض بودن راهروها و مدخل درها
ü تعبیه پله ها با شیب مناسب و خطوط آهنی
ü غیر لغزنده بودن سطوح
ü تعبیه صندلی در مکانهایی خاص برای استراحت سالمندان
ü تعبیه تابلوهای هشدار دهنده
ü احداث دستشویی عمومی برای استفاده معلولان
البته ترس از آسانسور و قطع برق آن نیز از مشکلات موجود است. و از طرفی بسیاری از بناهای قدیمی قابلیتهای فوق را ندارند و امکان باز سازی آنها هم وجود ندارد. اما در اکثر کشورها تلاشهایی برای بازسازی و ایجاد تسهیلاتی برای سالمندان و معلولین را شروع کرده اند.
ساختمانها و مراکز خرید باید به محل سکونت سالمندان نزدیک باشند تا آنها به آسانی بتوانند به این خدمات و تسهیلات دسترسی داشته باشند.
۱۰-احداث دستشویی عمومی به تعداد کافی:
قابلیت دسترسی معلولان به دستشویی مناسب و نصب علامتهای مناسب در مکانهای مناسب از ویژگیهای مهم بناهای دوستدار سالمند است. دستشویی باید فضای کافی و قابلیت نشستن داشته باشد.
۱۱-مشتریان سالمند:
ارائه خدمات مطابق با نیازهای سالمندان، رعایت حق تقدم از ویژگیهای شهر دوستدار سالمند است. تامین خدمات ویژه برای سالمندان، نظیر صف جدا، پیشخوان مجزا و صندلی برای نشستن پیشنهاد میشود.
نظر شما