اهمیت دسترسی به مهارت ارتباطی با ناشنوایان

زبان از ویژگی‌های مهم بشر و عنصر وجودی انسان است و شیوه‌ای غیرغریزی برای انتقال عقاید، دانش، احساسات و خواسته‌ها از طریق تولید مجموعه‌ای از نمادهای اختیاری است. در این میان زبان اشاره راهکاری برای رفع نیازهای شفاهی و ارتباطی جامعه ناشنوایان است، همان طور که زبان‌هایی همچون فارسی، چینی، انگلیسی و... راهکارهایی برای رفع نیازهای ارتباطی جامعه شنوایان است.

سالانه ۱۴۰۰ ناشنوای عمیق در کشور متولد می‌شود

جریان اصلی جامعه به دلیل عدم توانایی در برقراری ارتباط با جامعه ناشنوایی باعث گوشه‌گیری این افراد شده است. در حال حاضر سالانه ۱۴۰۰ ناشنوای عمیق در کشور متولد می‌شود که بیشتر این افراد دارای خانواده شنوا هستند. به همین دلیل والدین در سال‌های ابتدایی زندگی کودک، به دلیل عدم آشنایی با زبان اشاره نمی‌توانند الگوی کاملی از زبان اشاره را به آن‌ها آموزش دهند. همانطور که از نام «زبان اشاره» پیداست، در زبان اشاره از اشارات یا به عبارت دقیق‌تر از حرکات، حالت دست، چشم، و جهت ایستادن، برای انتقال منظور بهره برده می‌شود. چنانچه به طور مثال حرکت دهان یا حالت کلی صورت تغییر کند، معنای کلمه تولید شده نیز می‌تواند تغییر کند، یا به عبارت دیگر کلمه دیگری تولید می‌شود. 

زبان اشاره برخلاف تصور رایج، زبانی جهانی نیست و به شیوه‌های مختلفی طبقه‌بندی می‌شوند

همین اصل در مورد حرکات انگشتان و دست‌ها نیز صادق است. زبان اشاره برخلاف تصور رایج، زبانی جهانی نیست و به شیوه‌های مختلفی طبقه‌بندی می‌شوند. علاوه بر این در زبان اشاره هم ما با گویش‌ها و الفاظ متفاوتی مواجهیم، یعنی زبان اشاره در واقع یک زبان واحد نیست و در هر کشوری و در هر ناحیه‌ای مختصات خود را دارد. یک تصور اشتباه عمومی آن است که زبان‌های اشاره به طریقی به زبان‌های شفاهی وابسته‌اند، بدین صورت که آن‌ها زبان‌های شفاهی هستند که به وسیله حرکات دست‌ها تلفظ می‌شوند. هجی انگشتی در زبان‌های اشاره اغلب برای نام‌های خاص و تکنیکی یا واژه‌های تخصصی گرفته شده از زبان‌های گفتاری استفاده می‌شوند. هجی انگشتی گاهی می‌تواند منبعی از اشارات جدید باشد که علامت‌های لغوی نامیده می‌شوند. درمجموع، زبان‌های اشاره ناشنوایان از زبان‌های شفاهی مستقل هستند و راه‌های توسعه خود را دنبال می‌کنند.

 نود درصد کودکان ناشنوا در خانواده‌هایی به دنیا می‌آیند که والدین آن‌ها شنوا هستند

اغلب زبان ناشنوایان، زبانی غیرگفتاری است، مشکل عمده این است که ۹۰ درصد کودکان ناشنوا در خانواده‌هایی به دنیا می‌آیند که والدین آن‌ها شنوا هستند (نسل اول) و متوجه ناشنوایی و تلاش کودک برای یادگیری زبان اشاره نمی‌شوند. نباید اینگونه پنداشت که تمامی ناشنوایان در استفاده از زبان اشاره توانایی‌های مشابهی دارند. چون علی‌رغم اینکه این زبان می‌تواند تنها ابزار ارتباطی آن‌ها باشد ولی سنی که در معرض یادگیری این زبان قرار گرفته‌اند سطوح تسلط متفاوتی را ایجاب می‌کند. بنابراین کودکان ناشنوا از نظر رشد زبان، اعم از شفاهی یا اشاره، گروه همگنی نیستند و بسته به میزان ناشنوایی، سن مداخله، وضعیت شنوایی والدین و بسیاری از عوامل دیگر، درجات متفاوتی از تأخیر در زبان را هم در دایره لغات و هم گرامر زبان شفاهی یا اشاره از خود نشان می‌دهند.

کودکان ناشنوای دارای والدین ناشنوا که از ارتباط دستی استفاده می‌کنند نسبت به کودکان ناشنوای دارای والدین شنوا، یا از رشد بهتری در زبان گفتاری برخوردارند یا حداقل در این زمینه با آن‌ها مشابه‌اند اگر چه باید به این موضوع توجه داشت که این نتیجه ممکن است به علت دانش والدین ناشنوا باشد و نه صرفاً به خاطر روش ارتباطی.

زبان اشاره مهم‌ترین ابزار آموزشی ناشنوایان محسوب می‌شود

از این رو زبان اشاره مهم‌ترین ابزار آموزشی ناشنوایان محسوب می‌شود. زبان اشاره، یک زبان جهانی نیست و از هر کشوری به کشور دیگر متفاوت است. زبان اشاره فارسی از گویشی به گویش دیگر متفاوت است. زبان اشاره فارسی علی‌رغم افزایش تعداد ناشنوایان و استفاده از زبان اشاره، پیشرفت آنچنانی نداشته و دایره کلمات موجود در آن بسیار محدود است. با توجه به تکنولوژی‌های اطلاعاتی و ارتباطی جدید توجه به نیازهای ناشنوایان برای برقراری ارتباط با سایر افراد جامعه امر بسیار مهمی است که لازم است بدان توجه شود.

اغلب مشکلات ناشنوایان به کمبود امکانات در جامعه یا کمبود امکانات در نظام آموزشی برمی‌گردد

ثابت شده است آموزش به زبان اشاره در مدرسه و خانه و همچنین کودک ناشنوا را در معرض هرچه بیشتر زبان اشاره قرار دادن به رشد قوای ذهنی و زبانی کودک و پیشرفت تحصیلی او کمک بسیاری می‌کند و هیچ اثر منفی تاکنون در استفاده از زبان اشاره به اثبات نرسیده است. اغلب مشکلات به امکانات جامعه و نظام آموزشی برمی‌گردد. گاهی دسترسی و استخدام معلمانی که با زبان اشاره آشنایی کامل داشته باشند، آسان نیست یا تعداد معلمان ماهر کافی نیست.

افراد ناشنوا چشم اندازهای بی نظیری را در پژوهش‌های علمی با موفقیت رقم زده‌اند

 افراد ناشنوا چشم اندازهای بی‌نظیری را در پژوهش‌های علمی با موفقیت رقم زده‌اند. با این حال، افراد ناشنوا همچنان در آموزش علوم دانشگاهی با چالش‌هایی روبه رو هستند. بیشتر دانشجویان ناشنوا در رشته‌های علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات با استادانی ارتباط برقرار می‌کنند که تجربه کاری با افراد ناشنوا را ندارند و غالبا درباره چگونگی برقراری ارتباط با افراد ناشنوا آگاهی ندارند. لذا، نبود دسترسی به مهارت‌های ارتباطاتی لازم، معمولا سبب می‌شود تا دانشجویان ناشنوا از تحصیل در علوم پایه و مهندسی احساس نارضایتی یا ناتوانی داشته باشند.

امروزه مکتب‌های آموزشی مختلفی برای ناشنوایان و کم‌شنوایان وجود دارد. گروهی بر این باورند که تضعیف زبان اشاره و تاکید بر روش‌های دیگر، مخالفت با نظام طبیعی ذهنی کودکان و تاکید بر روش‌های مصنوعی است و گروه دیگر معتقدند تاکید بر زبان اشاره انگیزه کودکان را برای یادگیری زبان گفتاری کاهش می‌دهد.

 منابع:

*عالمی، م و دیگران.(۱۳۹۹).«راهبردهای آموزش علوم و مهندسی همگام با زبان اشاره ناشنوایان». فصلنامه آموزش مهندسی ایران. شماره ۸۵. صص: ۸۴-۶۹.

*لطافت ابرکوه،م و دیگران. (۱۳۹۸).«معرفی سیستم آموزش تشخیص و تصحیح ابهام کلمات، برای افزایش کارایی مترجم متن فارسی به زبان اشاره فارسی با استفاده از آنتولوژی».نشریه علمی پژوهشی فناوری آموزش. شماره ۱. صص:۷۷-۵۹.

*افروزه، ا و دیگران .(۱۳۹۲).«عملکردهای شناختی و زبان شناختی در کودکان ناشنوا».نشریه تعلیم و تربیت استثنایی. شماره ۱۱۴.صص: ۵۱-۴۲.

کد خبر 23411

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
3 + 14 =

خدمات الکترونیک پرکاربرد