گفتارنو/مرضیه قاضی زاده:خانه برای بسیاری از ما جایی است که خستگی خود را رفع کنیم و در آن آرامش به دست می آوریم اما همین محیط امن برای برخی از زنان معنای دیگری دارد، معنایی مترادف با درد و تحقیرکه البته این روز ها با افزایش ساعات با هم بودن بیشتر هم شده است .
هم زیستی مسالمت آمیز، اصطلاحی که این روز ها بسیار به کار می رود اما همچنان سهم آن در زندگی زناشویی برخی از زوجین کمرنگ است و یا حتی اصلاً دیده نمی شود. بر طبق آمار بالای 60درصد زنان متاهل ایرانی در طول زندگی زناشویی خود حد اقل یک بار مورد خشونت خانگی قرار گرفته اند، خشونت علیه زنان تنها خشونت فیزیکی نیست بلکه توهین و تهدید کلامی و روانی را هم شامل می شود.
حال کشور در شرایط ویژه ای قرار دارد، تعطیلی مشاغل و قرنطینه خانگی به دنبال شیوع ویروس کرونا زمینه در کنار هم بودن بیشتر اعضای خانواده را فراهم آورده است، افرادی که پیش از این نیزازساده ترین مهارت های ارتباطی همچون شیوه صحیح صحبت کردن با یکدیگر بی بهره بودند و حال اجباراً ساعات بیشتری را در کنار هم سپری می کنند،ساعاتی که دقیقه هایش عجیب به کندی می گذرد و لحظه لحظه هایش همراه با درد و رنج است.
معاون امور توسعه و پیشگیری بهزیستی استان کرمان درپاسخ به این سوال که خشونت خانگی در ایام کرونا به چه میزان افزایش داشته است، می گوید: اختلافات خانوادگی رشد سه برابری داشته است.
خسرو ملکشاهی البته متذکر می شود که این آمار بر مبنای مرکز مشاوره دولتی استان کرمان یا همان خط تلفنی 1480 است.
بنا به گفته ملکشاهی ساعات کار این مرکز در ایام کرونا افزایش یافته است به گونه ای که قبل از شیوع کرونا ساعت فعالیت این مرکز ازساعت 8 صبح تا 8 شب بوده است اما در این ایام این مرکز از ساعت 8 صبح تا 12 شب خدمات رسانی می کند. او البته این نکته را هم متذکر می شود که از زمان شیوع کرونا تا اوایل اردیبهشت ماه فعالیت حضوری این مرکز متوقف شده و کلیه خدمات مشاوره ای به صورت تلفنی ارائه شده است.
معاون امور توسعه و پیشگیری بهزیستی استان کرمان در تشریح رشد آمار مراجعین این مرکز می گوید: در فروردین ماه سال گذشته ما چیزی حدود 5هزار مراجعه داشتیم اما آمار کل تماس های موفق ما در فروردین ماه سال جاری 9هزار و 355تماس بوده است که از این تعداد 3هزا رو 431 تماس خاص کرونا بوده اند.
بنا به گفته ملکشاهی در این ایام بیشترین تماس ها مربوط به اختلافات زوجین و مشکلات والد و کودک بوده است.
بنا به گفته او رشد سه برابری اختلافات خانوادگی مربوط به کل کشور است و این آماری است که معاون مشاوره و امور روانشناختی سازمان بهزیستی کشور ارائه داده است که البته آمار خط 1480 استان کرمان هم این امر را نشان می دهد .
معاون امور توسعه و پیشگیری بهزیستی استان کرمان خشونت خانگی را این گونه تعریف می کند: زمانی که یکی از اعضای خانواده تلاش کند تا بر عضوی از اعضای خانواده و یا اعضای دیگر به شکلی به صورت جسمی ویا روانی و کلامی تسلط پیدا کند ما این را خشونت می گوییم .
بر طبق گفته های ملکشاهی آمار جهانی خشونت خانگی حاکی از آسیب بیشتر زنان نسبت به مردان دارد به گونه ای که در دنیا قربانیان زن ناشی از خشونت خانگی 90درصد و مردان تنها 10درصد هستند.
خشونت خانگی البته در ایران با شدت بیشتری دیده می شود، حال آنکه براساس آخرین مطالعات صورت گرفته 60درصد زنان ایرانی در طی زندگی زناشویی خود حداقل یک بار در معرض خشونت قرار گرفته اند.
خشونت خانگی در جوامع سنتی شیوع بیشتری نسبت به جوامع مدرن دارد
معاون امور توسعه و پیشگیری بهزیستی استان کرمان در پاسخ به این سوال که چند درصد از خشونت های علیه زنان به صورت برخوردهای فیزیکی صورت می گیرد است، می گوید: به طور کلی خشونت خانگی در جوامع سنتی شیوع بیشتری نسبت به جوامع مدرن و پیشرفته دارد بنابراین هر چه دنیا صنعتی تر می شود ما از خشونت های فیزیکی فاصله می گیریم اما به همان میزان که حجم خشونت های فیزیکی کم می شود، بر حجم خشونت های کلامی و روانی افزوده شده است.
ملکشاهی در ادامه می افزاید: خشونت های فیزیکی در ایران نسبت به دهه های قبل میزان شیوع شان کمتر شده است ولی به همین نسبت خشونت های روانی و کلامی بیشتر شده است.گرجه هر نوع خشونتی باعث کاهش اعتماد به نفس طرف مقابل می شود و عوارض خاص خودش را دارد .
اضطراب زمینه ساز ناسازگاری است
معاون امور توسعه و پیشگیری بهزیستی استان کرمان با اشاره به تغییر شیوه زندگی افراد در ایام کرونا می گوید: افرادی که با یک تغییر در زندگی شان مواجه می شوند کنترلشان در شرایط موجود کمترمی شود، این مسئله افراد را دچار اضطراب سنگینی می کند که همین اضطراب زمینه ساز ناسازگاری خواهد شد .
ملکشاهی با بیان این جمله که یکی از دلایل تعارضات خانگی در این مقطع بحران کرونا، ناشی ازاختلاف بر سر رعایت اصول بهداشتی است، می گوید: فرضا خیلی از خانم ها وسواسشان نسبت به مسائل بهداشتی از آقایان بیشتر است و اقایان وقتی بیرون می روند موقع برگشت چندان به ضدعفونی کردن دست ها و پوشش و لباس هایشان توجه نمی کنند .
او در تشریح دیگر علل رایج اختلافات زوجین و خشونت های خانگی اظهار می کند:طبیعتاً خیلی از خانواده ها در قرنطینه بودند و ساعات بیشتری را اجباراً در کنار هم گذرانده اند که همین امر موجب شده تا علاوه بر دغدغه سلامتی، نگرانی های دیگری نیز فکر اعضای خانواده را درگیر کند وسبب اضطراب اعضای خانواده و خصوصاً سرپرست خانوار شود.
مشکلات درسی کودکان چه نقشی در اختلافات زناشویی دارد؟
ملکشاهی با اشاره به نقش مسائل و مشکلات درسی کودکان در اختلافات خانوادگی می گوید: همین مشکلات و مسائل بچه ها زمینه ساز اختلاف والدین هم شده است به گونه ای که این مسائل موجب انواع خشونت از طرف والدین نسبت به کودکان و یا والدین نسبت به یکدیگر شده است.
او در ادامه می افزاید: رفتارهای اضطرابی ناشی از شرایط کرونا در کودکان تا حدی با الگوی رفتاری بزرگسالان متفاوت است و ممکن است خودش را به صورت بیش فعالی و رفتارهای تکانشی نشان دهد. در واقع آستانه تاب آوری و تحمل کم شده است و این می تواند دلیلی بر درگیری خانواده ها باشد.
معاون امور توسعه و پیشگیری بهزیستی استان کرمان مهمترین راهکار کاهش تنش در ایام کرونا را آموزش مهارت های زندگی می داند ، مهارت هایی که بر مبنای ارتباط بین فردی و مذاکرده و گفت و گو بین زوجین باشد.
تاکید اصلی ملک شاهی بر مذاکرده و گفتگوی زوجین برای حل مشکلات است مهارتی که بیش از پیش نبودش در شرایط فعلی خودش را بروز داده است.
آنچه معاون امور توسعه و پیشگیری بهزیستی در این گفت و گو بر آن تاکید دارد لزوم آموزش مهارت های زندگی در کوتاه مدت از طریق رسانه های تصویری و صوتی است.
به گفته او سرانه گفت و گو در ایران در 24 ساعت تنها 15دقیقه است که این امر در کنار کاهش تاب آوری، مشکلات عدیده ای را برای زوجین به ارمغان آورده است.
نظر شما