خراسان رضوی | طرح مشاوره طلاق سه ساله شد

دکتر حقدادی معاون امور اجتماعی بهزیستی خراسان رضوی در یک گفتگوی صمیمی با خبرنگار روابط عمومی اداره کل بهزیستی خراسان رضوی به تشریح طرح مشاوره طلاق پرداخت .

دکتر حقدادی معاون امور اجتماعی بهزیستی خراسان رضوی در یک گفتگوی صمیمی با خبرنگار روابط عمومی اداره کل یهزیستی خراسان رضوی به تشریح طرح مشاوره طلاق پرداخت .

-خبرنگار: در خصوص طرح مشاوره طلاق توضیح دهید و این طرح را معرفی کنید .

-معاون (دکتر حقدادی): قانون خانواده که در سال ۹۲ مصوب گردید در ماده ۱۶ آن الزام شده که متقاضیان طلاق توافقی باید قبل از طلاق به مشاور مراجعه نمایند.
از طرف ریاست محترم بهزیستی کشورنیز بخشنامه‌ای برای استانها ارسال شد  و وظایف بیشتری در خصوص طلاق به استانها محول شد . در خصوص شیوه اجرای ماده ۱۶ قانون حمایت از خانواده نیز شیوه نامه اجرایی از طرف قوه قضاییه ابلاغ شد با این مستندات به منظور بهبود فرایند مشاوره و کارآیی اثربخشی بیشتر آن بهزیستی خراسان رضوی طرحی به دادگستری استان ارائه کرد که مورد پذیرش قرار گرفت و از اول خرداد ۹۵ ابتدائا در مشهد شروع به کار کرد. وپس از مدتی با تلاش و همکاری قوه قضائیه و سازمان بهزیستی گسترش آن به کلیه شهرهای استان و در حال حاضر به استان‌های دیگر کشور تسری پیدا کرد.


- خبرنگار: در استان خراسان رضوی الان با چه ظرفیتی این طرح اجرا می شود ؟

- معاون:  این طرح تقریبا در تمام شهرستان ها انجام می شود. اورژانس های اجتماعی در ۲۰ شهر استان همگی در این خصوص همکاری دارد ۸۱ مرکز مشاوره وکلینیک مددکاری اجتماعی در بخش غیردولتی کمک می‌کنند بیست تا دفتر خدمات الکترونیک قضایی همکاری می کنند و تقریبا کلیه متقاضیان طلاق توافقی و یکطرفه استان تحت پوشش طرح هستند.


- خبرنگار:  چند ویژگی که از این طرح به نظر شما مهم هستند بیان کنید.

-معاون : در این طرح هیچ  مکاتبه کاغذی و تردد بهبوده ای انجام  نمی‌شود که این از مصادیق تکریم ارباب رجوع و شفاف‌سازی است و همه اقدامات از یک سامانه الکترونیکی و بدون نامه نگاری انجام می شود.
اقدام به مشاوره قبل از مراجعه به دادگاه است که خیلی به کاهش پرونده های دادگستری کمک می کند.
تعیین تکلیف پرونده های طلاق توسط قضات با استفاده از نظرات مشاورین و مددکاران راحت تر صورت می گیرد.
بخش غیر دولتی با تخصص های مختلف روانشناس ، مددکار، حقوقی و مشاورمذهبی همگی نقش فعالی در  طرح دارند . این افراد و مراکز با انتخاب و نظارت دقیق بهزیستی و دادگستری فعال شده اند.
بانک اطلاعاتی آن می تواند از منبع ذی قیمتی برای برنامه ریزان و پژوهشگران اجتماعی باشد.


- خبرنگار: آیا اینکه افراد مجبور باشند مشاوره بروند خودش خلاف آزادی انتخاب فردی و تکریم ارباب رجوع نیست؟

- معاون: به چند دلیل روشن اینگونه نیست، اولاً هر موضوعی قانون شد یعنی توسط نمایندگا ن ملت وضع شده و مثل هر قانون دیگر لازم الاجرا است بنابراین اگر ایرادی به قانون  وارد باشد قانون گذاران باید قبلاً به آن پرداخته باشند. ثانیاً کل دوران مشاوره ۵ جلسه ای ۴۵ روز است و اگر ۴۵ روز وقت افراد را می گیرد و در ادامه از طولانی شدن رسیدگی پرونده کم کرده و جبران می‌کند. ثالثاً از بسیاری از طلاق های نمایشی، تکانشی، هیجانی و صوری پیشگیری می کند.


-خبرنگار: مردم چقدر هزینه می کنند آیا بار مالی روی دوش مردم نمی گذارد؟

-معاون: هزینه مشاوره در این طرح حدود ۴۰ درصد حق المشاوره مصوب هست و رقم بالایی نیست.  عده ای که نیازمند هستند برای مشاوره یارانه می گیرند و از طرفی پرداخت مبلغ ۱۷۵ هزار تومان به دوش مردم هست با کوتاه تر شدن  رسیدگی به پرونده، کاهش نیاز به استفاده از وکلا و کاهش تردد ها و کاهش جلسات مختلف صرفه‌جویی می شود و صرفه جویی در این موضوع بسیار چشمگیر است.


-خبرنگار: سوال اساسی این است که این طرح موفق شده به اهداف خود برسد.

- معاون: هدف از تصویب و اجرای این طرح ایجاد سازش در بین زوجین و استحکام بخشی به خانواده و کاستن ازتعداد طلاق ،  زمینه‌سازی برای ترویج گفتگو و مشاوره، پرهیز از ورود به دادگاه، در شرایط هیجانی، توانمند کردن مشاوران و طراحی پروتکل،  استفاده از خدمات مددکاری و حقوقی و مذهبی و ایجاد دسترسی ارزان به مشاوره و همچنین استفاده بهینه از یارانه های مشاوره به افراد نیازمند و اجرای صحیح قانون حمایت ازخانواده بود،که می‌توان گفت این اهداف محقق شده است.


- خبرنگار: آیا می توانید موفقیت های عمده این طرح را با عدد و رقم عنوان کنید

- معاون : بلی؛ مثلا یکی از اهداف طرح ایجاد سازش بین زوجین  بوده است در طول سه سال اجرای طرح حدود 8100 زوج سازش کردند و تعداد زیادی نیز از ادامه روند منصرف شدند.
- در خصوص ترویج فرهنگ مشاوره، در خارج از این طرح و در سال‌های گذشته حدود 1 تا 5/1 درصد مردم مشاوره مراجعه میکردند و میانگین تعداد جلسات آنان نیز از دو جلسه فراتر نمی‌رفت و آنهایی که تحصیلات روانشناختی و مشاوره دارند و به امار مشکلات روانی اشراف دارند می دانند این میزان مراجعه به مشاوره  خیلی پایین است.میزان مراجعه به مشاوره در این طرح حداقل به سه درصد رسید یعنی خدمات مشاوره حدود ۳ برابر شد و فرهنگ گفتگو ترویج شد 

با حذف زوجهای سازش یافته و منصرف شده ، پرونده های قضایی طلاق در طول سال‌های ۹۵ و۹۶ وقسمتی از ۹۷ کاهش یاقت و ورود به مراجع قضایی و تشکیل پرونده و ارائه دادخواست تنها در مواقع ضروری شکل گرفت.
جلسات متعدد آموزشی  ، کارگاه های زیادی برای تحلیل  وضعیت طرح ،جلسات مختلف برای تحلیل ازدواج و طلاق استان برگزار و پروتکل‌های متعددی پیشنهاد شد که اینها همگی باعث توانمند تر شدن مشاوران و مددکاران در حین اجرای طرح شد و برای اولین بار کار تیمی (چهار متخصص روانشناسی،  مددکاری، حقوقی و مذهبی) در کنار هم کار کردند.
- با توجه به تاکید به گستره جغرافیایی و نرخ پائین جلسات مشاوره در حال حاضر در تمام منطقه های مختلف شهری مرکز داریم و تنها در مشهد ۳۵ مرکز مشاوره و مددکاری در گستره جغرافیایی مشهد همکاری دارند و از طرف هزینه مشاوره به کمترین حد ممکن تنزل کرد. بنابراین  میزان دسترسی جغرافیایی و مادی مردم برای مشاوره به شدت رشد کرده است .


-خبرنگار: مراجعین مشاوره طلاق بیشتر از چه گروه هایی هستند؟

- معاون: از نظر شهر و روستا طبیعی است که بیشتر شهری هستند. حدود ۶۵ درصد آنان طلاق توافقی هستند بقیه نیز عمدتا خانم‌ها هستند که خواستار طلاق یک طرفه هستند موارد طلاق به در خواست مردها  حدود ۷ درصد طلاق ها را تشکیل می دهد .البته این آماردر شهرهای مختلف استان کیفیت متفاوتی دارد متاسفانه روند سه ساله نشان می‌دهد که طلاق به درخواست زوجه (زن) رو به افزایش است. میانگین سنی مراجعین زن حدود ۳۰ سال و مردان حدود ۳۳ سال است.
گروهی از متقاضیان در زمان عقد به سر می برند ولی تعداد زیادی پس از تشکیل زندگی مشترک و بچه دار شدن تصمیم به طلاق می گیرند.


-خبرنگار: وضعیت فرزندان حین و پس طلاق چگونه است ؟

- معاون: بررسی ها در استان‌های خراسان رضوی نشان می دهد هر ۱۰۰ تا زوج که برای مشاوره طلاق مراجعه می کنند  ۸۹ فرزندطلاق دارند یعنی حدودا به صورت میانگین هر طلاق یک فرزند طلاق تولید می کند .. این یک فاجعه است. همه برای نسل بعد،  هم برای نظام فعلی خانواده، چرا که فرزند پروری تک والدی کار بسیار سختی است و تاکنون در این مقوله اموزشهای مناسب و گسترده و شایسته در سطح جامعه نداشتیم.


- خبرنگار: وضعیت طلاق در کشور و استان چگونه است؟

- معاون: متاسفانه آمار طلاق نسبت به قبل بالاتر می رود و کلا نیز عدد بالایی است، در سال حدود ۱۷۰ تا ۱۸۰ هزار طلاق در کشور داریم. که بین ۹ تا ۱۱ درصد طلاق‌ها مربوط به استان ماست، یعنی استان خراسان با ۸ درصد جمعیت کشوری بین ۹ تا ۱۱ درصد طلاق‌ها را وارد که بیش از میانگین کشور است و در سال های گذشته مقام های اول - دوم - چهارم - هشتم و مجدداً اول را کسب کردیم که نشان می دهد عوامل ایجاد کننده طلاق در استان کنترل قابل قبولی نشده است.


- خبرنگار: چرا در این استان آمار طلاق بالاست؟

- معاون: ابتدا روند طلاق در کشور و استان در مجموع خیلی متفاوت نیست ولی در بعضی از سال ها متفاوت بوده. علل و عواملی هم در خیلی از بررسی های و سطح کشور تقریبا مشابه است. عوامل فردی عمدتاً مثل اعتیاد، افسردگی کمبود، مهارت زندگی، عوامل اقتصادی اجتماعی مثل فشارهای اقتصادی، کاهش تاب اوری، کاهش امنیت اقتصادی ، تغییر نگرش نسبت به طلاق و تابعی از تغییرات وسیع اقتصادی و اجتماعی است.
از نظر فرهنگی نیز تغییراتی اتفاق افتاده و تجربه طلاق خیلی تکرار شده و زیاد شده و قبح آن فرو ریخته  است، سطح آگاهی به تحصیلات و اشتغال و تغییر در نقش های والدینی و مدیریت مالی نیز به طور قابل انتظاری در افزایش طلاق تاثیر داشته است.


- خبرنگار در این ۳ سال چند زوج برای مشاوره در استان به بهزیستی مراجعه کردند وعمدتا نظر و دلیل مراجعه از نظر خود زنان و مردان مراجعه کننده چه بوده است؟

- معاون: حدود ۶۴ هزار زوج مورد مشاوره قرار گرفته اند و تقریبا در بیشتر پرونده‌ها از ضعف مهارت های زندگی و خشونت کلامی و فیزیکی و روانی به عنوان علت طلاق نام برده اند.
موارد دیگر مثل عدم رضایت جنسی، اعتیاد، مسئولیت ناپذیری مردان، ادعای خیانت زناشویی، دخالت والدین نیز تعداد زیادی از پرونده ها را به خود اختصاص داده است.


- خبرنگار: ضمن تشکر از مصاحبه اگر پیشنهادی دارید بفرمایید .

- معاون: چند تا پیشنهاد مهم دارم که ذکر می کنم اولا  ازدواج هم مهم است که باید از آن غافل نشویم ازدواج ها باید بیشترو بهتر شود چون هم ازدواج کم است و هم ازدواج ها شکننده است.
ثانیا کمتر راجع به فرزندان طلاق و فرزند پروری کار میکنیم و قانونگذاران نمایندگان محترم مجلس به این موضوع توجه بیشتری بکنند فرزندپروری تک والدی باید به آموزش وپرورش تکلیف قانونی و واگذار شود.
ثالثاً متولی نظام خانواده در تدوین و تصویب و اجرای قوانین خیلی مشخص نیست، قانون‌های ما در مصوبه های اصلی در شورای عالی انقلاب فرهنگی، مجمع تشخیص مصلحت و مجلس شورای اسلامی مصوب میشود . بهتر است مرجع و ملجا تصمیم‌گیری یکسان شود و به مجلس شورای اسلامی محول گردد و متولی اجرا و نظارت نیز مشخص گردد ..
رابعاً اطلاعات به دست آمده از طرح مشاوره طلاق در کشور ذخیره  ذی قیمتی است که جا دارد مورد توجه همه برنامه‌ریزان قرار گیرد.
خامساً این همه آموزش‌های مهارت زندگی نتوانسته بلوغ اجتماعی مهارت های زندگی و کنترل خشم و نحوه ارتباط زوجین را در موارد مختلف بهتر کند. متخصصین فکری بکنند، جامعه شناسان و اصحاب فرهنگ روی مدیریت تغییرات وسیع اجتماعی و فرهنگی در حوزه خانواده کار کنند.
متاسفانه باید همه ما هشدار بدهیم  من هم هشدار می دهم نرخ طلاق به ۳ در هزار می شود که خطرناک است ، نسبت ازدواجها به طلاقها نیز به حدی رسیده که بزودی به زیر ۳ میرسد یعنی به ازای هر سه ازدواج یک طلاق درسال .
از طرفی به دلیل کاهش ازدواج و افزایش طلاق . تعداد خانواده های تک سرپرست ،  تعداد زنان و مردان مجرد قطعی،تعداد خانه های مجردی، تعداد جوانان دختر و پسر آماده ازدواج بیشتر از حد انتظار بالا رفته که اینها عوارض دیگر اجتماعی فرهنگی در سطح وسیع دارد.

خبرنگار : متشکرم

کد خبر 1086

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
8 + 7 =

خدمات الکترونیک پرکاربرد